Huta szkła ma nowych współwłaścicieli. Szklana ryba symbolem zmian

Adrian Krzanowski

Fragment zakładu produkcji ręcznej huty Krosno Glass przy ul. Tysiąclecia w Krośnie

Adrian Krzanowski

Posłuchaj audycji na ten temat:

100 lat burzliwej historii

Historia Huty Szkła, która niedawno obchodziła swoje 100-lecie (powstała w 1923 roku), to opowieść pełna zwrotów akcji. Zakład przetrwał trudne początki, wojnę, zniszczenie, a po wojnie przeszedł pod kontrolę państwa, by później upaść i zostać przejętym przez fundusze inwestycyjne.

Huta szkła "Krosno". Kobieta podczas wyrobu kryształowych naczyń. Fotografia z lat 1939-1945

narodowe archiwum cyfrowe

Tak przedstawia się historia zmian właścicielskich huty (to oczywiście duże uproszczenie, bo losy były znaczniej skomplikowane):

• 1923-1939: Polskie Huty Szkła S.A.
  Spółka akcyjna z Krakowa (prywatni udziałowcy) zakupiła ziemię od Cecylii Kaczkowskiej i zbudowała pierwszą halę huty (później zwaną "Jedynką"). Produkcję uruchomiono w styczniu 1924 r.
• 1939-1944: Niemiecki zarząd okupacyjny
  Produkcję prowadzono głównie na potrzeby okupanta. We wrześniu 1944 roku wycofujące się z Krosna oddziały Wehrmachtu podpaliły zabudowania huty. Pożar trwał dwa dni i praktycznie zniszczył cały zakład - infrastrukturę i hale.
• 1945-1958: Zarząd państwowy
  Pod nadzorem państwa zakład został odbudowany po II wojnie światowej. Produkcję wznowiono w 1945 r.
• 1958-1991: Państwowa własność
  Utworzenie przedsiębiorstwa państwowego "Krośnieńskie Huty Szkła". To czas dynamicznego rozwoju, ekspansji i modernizacji.
• 1991-2009: Spółka akcyjna - giełda
  Przekształcenie w spółkę akcyjną, debiut na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (jedna z pierwszych spółek notowanych na GPW).
• 2009-2016: Syndyk masy upadłościowej
  W styczniu 2009 r. ogłoszono upadłość likwidacyjną z powodu kryzysu gospodarczego i nieudanych operacji finansowych. Hutą zarządzał syndyk i ostatecznie wyprowadził ją z kłopotów.
• 2016-2019: Coast2Coast Capital + NFM
  Fundusz inwestycyjny Coast2Coast oraz Noble Fund Mezzanine przejęły hutę (NFM jako wierzyciel). Przeprowadzano restrukturyzację i dalsze modernizacje.
• 2019-2025: Noble Fund Mezzanine
  100% własności przejął fundusz Noble Fund Mezzanine (zmienił rolę z wierzyciela na właściciela).
• Od sierpnia 2025: Nowa struktura właścicielska:
  1) Środowisko i Innowacje - Składowisko sp. z o.o. (30%)
  2) FMT Group sp. z o.o. (30%)
  3) Fundusz Noble Fund Mezzanine (40%)

Ostatnia dekada w historii huty to ciągłe zmiany własności pomiędzy dużymi funduszami inwestycyjnymi. W wielkim uproszczeniu: ich strategia polega na zakupie przedsiębiorstwa, wdrożeniu takich zmian, by podnieść wartość firmy, a następnie na jej odsprzedaniu z zyskiem kolejnym chętnym inwestorom.

Wiele ciekawych informacji o historii huty można przeczytać w artykule z okazji 60-lecia KHS w Tygodniku "Podkarpacie" z 8 września 1983 roku - tutaj (plik pdf)

archiwum

Kim są nowi współwłaściciele

Tym razem fundusz Noble Fund Mezzanine (zarządzany przez dom Maklerski CVI w Warszawie), który dysponował 100% udziałów Krosno Glass, odsprzedał po 30% udziałów dwóm spółkom:

• Środowisko i Innowacje - Składowisko sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie;
• oraz FMT Group sp. z o.o. z siedzibą w Strzebielinku.

Obie firmy razem mają więc kontrolny pakiet 60% udziałów. I chociaż nie mają one formalnego porozumienia o współpracy, to wiele ich łączy.   

Właścicielem pierwszej spółki jest Fundacja Rodzinna Pik reprezentowana przez Iwonę Pik, z kolei właścicielem FMT jest Kamil Jerominek. Pełnią oni kluczowe role w zarządach wspólnych spółek - w szczególności w ramach Polskiego Holdingu Rybnego i jego uczestników (Evrafish, Libru Sea, Evra Dystrybucja). Firmy te zajmują się głównie przetwórstwem ryb, produkcją konserw rybnych i ich dystrybucją.

Iwona Pik, która została prezesem huty, jest menadżerką związaną z kilkunastoma innymi spółkami, których - jak podaje serwis ekonomiczny XYZ - obroty sięgają miliarda złotych rocznie.

Od szklanych ryb do konserw rybnych

Jak "wpadła" na Krosno? Dla XYZ opowiadała, że o Krośnie wspomniał jej przedstawiciel funduszu, który dotychczas kontrolował hutę.

W świątecznym podarunku dostała zestaw ręcznie robionych, cienkościennych kieliszków Krosna: - Zrobiły na mnie ogromne wrażenie. W marcu pojechałam zobaczyć hutę i to miejsce mnie "wciągnęło". To jedna z tych fabryk, które potrafią inspirować. Szkło towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat, jest surowcem najprzyjaźniejszym środowisku i niezwykle plastycznym. Można z niego zrobić praktycznie wszystko – mówi Iwona Pik.

Pracownicy huty opowiadali nam, że gdy "napłynęła" nowa pani prezes, poczęstowała pracowników konserwami rybnymi. Dlatego na mieście mówi się, że symbolem przejęcia Krosno Glass stała się szklana ryba, ponieważ dotychczasowe doświadczenia pani prezes w przedsiębiorstwach rybnych kojarzą się z kultową szklaną rybą, która była w PRL-u elementem wyposażenia meblościanek i telewizorów (według naszych ustaleń huta w Krośnie nie produkowała oficjalnie takich ryb, były one twórczością artystyczną hutników "po godzinach").

Takie szklane ryby można teraz kupić w sklepie w Centrum Dziedzictwa Szkła na Rynku (w sklepie internetowym: 109-129 zł)

adrian krzanowski

Połączenie ryby i szkła to nie nowość w Krośnie. W 2018 hutnicy z Centrum Dziedzictwa Szkła dokonali eksperymentu kulinarnego. Upiekli rybę na gorącym szkle. Pisaliśmy o tym tutaj.

Ambitne plany nowej prezes

Próbowaliśmy dowiedzieć się od samej prezes o planach spółki, ale do spotkania nie doszło. Z artykułu na serwisie XYZ dowiedzieć się można jednak, że między innymi:

• chce podwoić sprzedaż do poziomu 600 mln zł (w 2024 roku było to prawie 270 mln zł);
• większość produkcji ma odbywać się pod marką własną Krosno (dziś produkuje więcej dla zakontraktowanych firm pod obcymi markami);
• chce zwiększyć przychody ze sprzedaży w Polsce, Krosno ma stać się m.in. marką "na prezent";
• stawia na sprzedaż internetową, m.in. przez Amazon, oferta online ma być poszerzona o szkło jako wyposażenie domu, np. świeczniki czy wazony;
• planuje regularnie tworzyć kolekcje, prezentować je oraz zwiększyć rozpoznawalność marki m.in. w gastronomii;
• zamierza powołać Akademię Krosno (doświadczeni hutnicy mają przekazywać swoją wiedzę młodszym) oraz uruchomić dział badawczo-rozwojowy;
• zapowiada inwestycje na poziomie kilkudziesięciu milionów zł w najbliższych latach;
• chce ponownie wprowadzić hutę na Giełdę Papierów Wartościowych do 2028 roku (Krosno S.A. było jedną z pięciu pierwszych spółek sprywatyzowanych i notowanych na giełdzie po upadku PRL-u).

Iwona Pik podkreśla, że "rodzaj produktu nie ma znaczenia, kluczowe jest zrozumienie, kto i dlaczego miałby go chcieć". Planuje zrealizować transformację, którą serwis XYZ porównuje do jej działań w przetwórstwie rybnym: przekształciła wizerunek "martwej ryby" w puszce w "zdrową puszkę" Evra Fish. Taki ma być model dla Krosna - odejście od produkcji kontraktowej na rzecz budowania silnej marki własnej. Prezes twierdzi, że:

Mamy produkty, które pod względem designu i jakości naprawdę trudno skopiować w Chinach.

Rozwój to wyzwanie, bo ostatnio ratunku szukano nawet na szczytach władzy

Huta w Krośnie nie miała w ostatnich latach dobrej passy. W 2024 roku strata netto wyniosła ponad 11 mln zł (podobnie w 2023), spadły też przychody. Podrożała produkcja m.in. z powodu wysokich kosztów energii i wzrostu kosztów pracy. Zredukowano 94 etaty (głównie poprzez naturalną rotację i nieprzedłużanie umów terminowych).

W związku z trudną sytuacją poprzednia prezes spółki apelowała do władz państwa o wsparcie. W tej sprawie hutę odwiedził w 2022 roku prezydent Polski Andrzej Duda. Pisaliśmy o tym tutaj. Sam Duda niczego szczególnego nie wskórał (weryfikowaliśmy to tutaj), ale spółka pozyskała samodzielnie wsparcie w wysokości 5,7 mln zł z programu "Pomoc dla przemysłu energochłonnego". 

O hucie w skrócie

Krosno Glass S.A. specjalizuje się w produkcji szerokiej gamy szkła stołowego i dekoracyjnego. W ich ofercie znajdują się przede wszystkim różnorodne kieliszki, szklanki do napojów, karafki, salaterki oraz eleganckie wazony i świeczniki. Produkty te, często grupowane w rozpoznawalne kolekcje, zaspokajają potrzeby zarówno gospodarstw domowych, jak i profesjonalnego sektora gastronomicznego.

Firma jest znana z łączenia tradycyjnych metod rzemieślniczych z nowoczesną technologią. Wytwarza zarówno ekskluzywne szkło formowane ręcznie (handmade), cenione za unikatowy charakter i kunszt wykonania, jak i wysokiej jakości szkło produkowane maszynowo.

Tylko w 2024 roku huta wytworzyła 66 mln sztuk szklanych produktów. Na koniec tamtego roku zatrudnienie w Krosno Glass S.A. wynosiło 1352 osoby.