Krzanowski
Posłuchaj audycji na ten temat:
Budowa drogi ekspresowej S19 w Polsce jest nieodłącznym elementem trasy Via Carpatia ("przez Karpaty"). Jej idea sięga roku 2006. Sam pomysł brzmiał wówczas jak nierealne marzenie: trasa miała łączyć Europę Wschodnią na osi Północ-Południe. Drogowy szlak szybkiego ruchu miał prowadzić początkowo przez Litwę, Polskę, Słowację i Węgry, ale w kolejnych latach projekt poszerzono o Rumunię, Bułgarię, Grecję i Turcję.
W Polsce trasa miała ciągnąć się przez cały obszar wschodni i połączyć przejście graniczne z Litwą w Budzisku z przejściem ze Słowacją w Barwinku (to ponad 700 km). Główną osią tej trasy w Polsce jest droga ekspresowa S19. Przedstawiliśmy to w czytelnej formie na tej grafice:
To właśnie dzięki tej politycznej idei, wygłoszonej w 2006 roku w Łańcucie przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, budowa trasy ekspresowej S19 nabrała tempa i etapami rozpoczęto jej realizację. Dla Podkarpacia - a w szczególności dla południowej części regionu od Rzeszowa do Barwinka - miał to być kluczowy odcinek w walce z wykluczeniem komunikacyjnym. Po prostu - połączyć południową część Podkarpacia z resztą Polski.
W 2011 roku okazało się jednak, że odłożono w czasie budowę tej drogi na Podkarpaciu.
O tym fakcie alarmowała m.in. jedna z ważniejszych wówczas organizacji z Krosna - Unia Przedsiębiorców i Właścicieli Nieruchomości: "Uważamy, że rezygnacja z tej inwestycji pogłębi dysproporcje cywilizacyjne pomiędzy południowym Podkarpaciem a resztą kraju. Decyzja taka, gdyby stała się ostateczną, skazywałaby nasz region na komunikacyjno-gospodarczą izolację" - napisali wówczas w liście do polityków. Już wtedy nasz portal wspierał ten głos - udokumentowaliśmy to tutaj.
Rządy się zmieniały, ale jednak prace nad budową drogi systematycznie posuwały się do przodu. Po niemal 20 latach historia zapisała kolejne karty: końcem grudnia 2025 roku otwarto dwa pierwsze odcinki S19 w powiecie krośnieńskim:
Jest to dwujezdniowa droga ekspresowa, z dwoma pasami ruchu w obu kierunkach. Oba odcinki mają w sumie ponad 20 km. Zostały udostępnione kierowcom (23.12) na zasadzie przejezdności. Oznacza to, że trasa główna jest otwarta, jednak nadal obowiązują na niej pewne ograniczenia. Do czasu zamontowania pełnego ogrodzenia drogi, na S19 wprowadzono ograniczenie prędkości do 80 km/h (na dwujezdniowych drogach ekspresowych można jechać do 120 km/h). Przejazd z Krościenka Wyżnego do Dukli trwa ok. kwadransa.
Ograniczenie prędkości jest w pełni uzasadnione, bo już w pierwszych dniach użytkowania policja otrzymywała sygnały o sarnach chodzących po jezdni. Trzeba więc bardzo uważać.
Po ekspresówce mogą poruszać się tylko pojazdy samochodowe! Nie mogą więc po niej jeździć m.in. motorowerzyści, rowerzyści, ciągniki rolnicze, quady. Wzdłuż jezdni nie mogą też spacerować piesi (ani tym bardziej łapać "okazji").
Na drodze ekspresowej nie wolno zatrzymywać się w celach innych niż wynikające z warunków ruchu (np. korki). W razie awarii należy zjechać na pas awaryjny i odpowiednio oznakować pojazd.
Na odcinku Krosno - Miejsce Piastowe zbudowano:
Przebudowane lub rozbudowane zostały także kolidujące drogi poprzeczne, a także infrastruktura techniczna oraz cieki wodne i urządzenia melioracyjne.
Do wykonania pozostają jeszcze prace na części dróg serwisowych oraz na terenie Obwodu Drogowego w Miejscu Piastowym. Wykonawca będzie kontynuował roboty wykończeniowe, w tym nasadzenia zieleni. Dokończenia wymaga także ogrodzenie drogi wraz z bramami i furtkami, urządzenia bezpieczeństwa (np. odblaski, bariery itp.) oraz ochrony środowiska. Wiosną wykonane zostanie docelowe oznakowanie poziome.
Na odcinku Miejsce Piastowe - Dukla zbudowano:
Przebudowane lub rozbudowane zostały kolidujące drogi poprzeczne, a także infrastruktura techniczna oraz cieki wodne i urządzenia melioracyjne.
Do wykonania pozostają m.in. pasy utrzymaniowe, jezdnie dodatkowe, nasadzenia zieleni. Dokończenia wymagają urządzenia bezpieczeństwa, ochrony środowiska oraz ogrodzenia.
Trwa także budowa dwóch Miejsc Obsługi Podróżnych na wysokości miejscowości Równe oraz roboty na DK19 w Zboiskach (rejon węzła Dukla).
Na ekspresówkę można wjechać (lub z niej zjechać) w 3 miejscach:
Wyjaśniamy to na tych 3 mapkach:
W przyszłości Krosno będzie jeszcze lepiej skomunikowane z S19. Budowana obecnie nowa ulica Sikorskiego oraz nowa droga przez dawne lotnisko "Iwonicz" ma się połączyć z DK19, a później - obwodnicą Miejsca Piastowego - z S19. Pisaliśmy o tym m.in. tutaj.
Do Rzeszowa eskpresówką nie dojedziemy wcześniej jak za ponad 5 lat. Odcinek, który będzie nadłużej budowany, to Jawornik - Lutcza (powstanie tam 3-kilometrowy tunel). Zakończenie planowane jest tam na czerwiec 2031 roku. Szybciej wyruszymy w stronę Słowacji. Budowa odcinka Dukla - Barwinek może zakończyć się już w połowie 2027 roku.
Stan prac przy budowie S19 przedstawiliśmy w formie infografiki:
Już w 2011 roku nasza redakcja biła na alarm, że budowa S19 została odłożona w czasie. Dziś droga staje się powoli faktem. Możesz wesprzeć nasze działania dziennikarskie drobną kwotą: buycoffee.to/krosno24
