Rewolucja transportowa rozpoczęta! Za 2 lata zmieni się miasto, za 4 - kolej do Rzeszowa

Wiktor Kazanecki

Tak za ok. 2 lata będzie wyglądał układ komunikacyjny w okolicach stacji Krosno-Miasto. Tory zostaną obniżone i nie będą kolidowały z drogami, powstaną też nowe ronda

UM KROSNO

Posłuchaj audycji na ten temat:

 

"Pociągiem do Rzeszowa w 45 minut?" - tak brzmiał tytuł artykułu, który opublikowaliśmy na portalu końcem maja 2008 roku. Wtedy pierwszy raz opisaliśmy pomysł budowy kolejowej łącznicy kolejowej istotnie skracającej trasę z Krosna do stolicy województwa. Z dość optymistycznych szacunków, którymi dzielił się krośnieński inżynier Dariusz Niemczyk - współautor idei budowy łącznika - wynikało, że czas podróży pociągiem dałoby się skrócić o 80-100 minut, gdyby do kompletu wyremontowano przecinającą Krosno linię nr 108 (czyli m.in. fragment z Krosna w kierunku Jasła).

Planowany skrót trasy kolejowej z Krosna do Rzeszowa

DANE: PKP INWESTYCJE, INFOGRAFIKA: KROSNO24.pl

Aby dostać się do Rzeszowa, trzeba było wówczas spędzić na pokładzie pociągu 2,5 godziny. Minęło 17 lat i dziś najszybszy pociąg pokonuje tę trasę w godzinę i 39 minut - tylko dlatego, że szynobus pomija większość przystanków. To nadal zbyt długo, ale 8 sierpnia br. doszło do przełomowego wydarzenia. W Pałacu Polanka, po grubo ponad dekadzie mówienia, planowania, ogłaszania i zmieniania koncepcji, państwowa spółka PKP Polskie Linie Kolejowe podpisała umowę na modernizację LK nr 108 między Nowym Zagórzem, Krosnem a Jasłem.

Przetarg wart 1 mld 249 mln zł wygrała firma PORR S.A., jeden z największych koncernów budowlanych w Europie, z austriackim rodowodem, realizujący wiele kluczowych inwestycji infrastrukturalnych w Polsce. Ze wspomnianej sumy około 400 mln zł pochłoną przedsięwzięcia w Krośnie, które zaraz opiszemy. To nie koniec kosztów, gdyż Miasto wydało lub wyda łącznie około 27 mln zł na dokumentację, wykup nieruchomości oraz infrastrukturę drogową.

Terminy prac

- Do końca bieżącego roku planujemy rozpoczęcie robót na najbardziej newralgicznym odcinku w Krośnie, związanych z obniżeniem infrastruktury kolejowej. Zakładamy, że prace na tym odcinku potrwają 24 miesiące - przekazała Dorota Szalacha z biura prasowego PKP PLK.

Jak dodała, od marca 2026 mają rozpocząć się roboty na odcinku od stacji Jasło do stacji Krosno. Powinny zakończyć się w tym samym roku, dzięki czemu pociągi - po mniej więcej rocznej przerwie - będą mogły znów dojeżdżać do głównej stacji w naszym mieście. 

- Również od marca 2026 chcemy rozpocząć prace na odcinku od Targowisk do Nowego Zagórza. Odcinek od Sanoka do Nowego Zagórza planujemy oddać do ruchu w roku 2026, natomiast od Targowisk do Sanoka prace potrwają do połowy roku 2027. Po zakończeniu prac wymagających zamknięć torowych pozostaną do realizacji roboty okołotorowe, które potrwają do października 2028 roku - nadmieniła Dorota Szalacha.

Odcinek LK 108, który zostanie zmodernizowany

pkp plk

Wszystko skorelowano z budową łącznicy Jedlicze Męcinka - Szebnie, na którą kontrakt podpisano w zeszłym roku (pisaliśmy o tym tutaj). - Umowa na nią jest w trakcie realizacji. Wykonawca jest na etapie opracowywania dokumentacji projektowej i pozyskiwania niezbędnych decyzji administracyjnych. Na ich podstawie rozpocznie prace budowlane przewidziane w I kwartale 2027 roku. Termin zakończenia umowy planowany jest na czerwiec 2029 - uściśliła przedstawicielka PKP PLK.

Rewitalizacja szlaku nr 108 będzie jedną z największych inwestycji w Krośnie po 1989 roku. Dla kolejarzy do głównych jej celów należą: skrócenie czasu przejazdu do Rzeszowa o 25 minut oraz podniesienie maksymalnej prędkości do 120 km/h dla składów pasażerskich i 110 km/h dla towarowych. Magistrat natomiast skupia się m.in. na tym, że na półkilometrowym odcinku - od terenów na wysokości dawnej huty Jedynki po obszar przy ZUS-ie i nieopodal galerii VIVO - pociągi pojadą poniżej poziomu gruntu, a niekiedy tunelami.

Modernizacja będzie wykonana w ten sposób, aby w przyszłości móc dokonać elektryfikacji LK nr 108 od Jasła przez Krosno, Sanok, Zagórz aż do Krościenka przy granicy z Ukrainą. To jednak na razie teoretyczne plany na wiele lat do przodu.

Zmiany w mieście: tunele, ronda i likwidacja przejazdów

U dołu wizualizacji widoczny jest początek pierwszego odcinka podziemnego przejazdu kolejowego

 um krosno

Chociaż nie wiadomo do końca, jak dokładnie zmieni się infrastruktura drogowa w samym Krośnie, Urząd Miasta przedstawił kilka wizualizacji. Na ich podstawie przedstawiamy prawdopodobne scenariusze, które ostatecznie w szczegółach mogą się różnić.

Będą dwa tunele. Pierwszy rozpocznie się na tyłach wieżowca policji (patrz wizualizacja powyżej), a zakończy na przystanku Krosno Miasto, gdzie pasażerowie wsiądą z podziemnych, ale odsłoniętych od góry peronów. Pożegnamy się tym samym z przejazdem kolejowym na ulicy Lwowskiej, ponieważ zaplanowano tam rondo, a przywitamy z większym niż obecnie parkingiem (patrz wizualizacja poniżej). 

Na ulicy Lwowskiej, w miejscu obecnego przejazdu kolejowego, powstanie rondo, a przy nim dodatkowe miejsca parkingowe

 um krosno

Gdy pociąg wyruszy z Krosna Miasta, po chwili wjedzie w drugi, krótszy tunel pod nowym, okrężnym skrzyżowaniem o pięciu wylotach, powstałym w miejscu teraźniejszego ronda Naftowców. Zauważalnie zmieni się tam układ drogowy:

Pociąg wjedzie ponownie pod powierzchnię ziemi za stacją Krosno-Miasto, pod nowe rondo

 um krosno

Obecnie jadąc od strony ZUS-u w kierunku Lidla mijamy po prawej przejazd kolejowy na ulicy Hallera (on również zostanie zlikwidowany) i nie musimy zahaczać o ulicę Bohaterów Westerplatte. To jednak się zmieni - kierowcy będą wjeżdżać na rondo w kształcie elipsy, okrążać je niemal całe i wracać na drogę przy salonie Volkswagena. W przeciwnym kierunku będzie prościej, gdyż - jak widzimy na zaprezentowanych przez urzędników wizualizacjach - planowany jest tam dodatkowy pas ruchu omijający wysepkę pośrodku:

Tak ma wyglądać nowe rondo łączące ulice: Hallera, Bohaterów Westerplatte i Bieszczadzką. Obecnie znajduje się tam przejazd kolejowy z rogatkami. Po zakończeniu inwestycji pociąg będzie już jechał pod ziemią

UM KROSNO

To niejedyne nowe ronda. Następne wybudowane zostanie zamiast obecnego, pieszego przejścia przez tory dzielącego ulicę Piastowską na dwie części. Powstanie nowa droga, która połączy oba odcinki:

Tak ma wyglądać okolica za wieżowcem policyjnym przy ul. Piastowskiej. Tory nie będą już kolidować z drogą i powstanie tam niewielkie rondo

um krosno

Co więcej, kolejne rondo pojawi się w ciągu Lwowskiej przy supermarkecie Lidl. Obecnie jest tam zwykłe skrzyżowanie.

Drugie nowe rondo na ulicy Lwowskiej, przy Lidlu

 um krosno

Przy podpisaniu umowy na remont LK nr 108 potwierdzono również, iż w Krośnie powstaną trzy nowe przystanki kolejowe: Huta (przy ulicy Okulickiego, nieopodal fabryki BWI), Guzikówka (przy ulicy Jagiellońskiej) i Galeria (alternatywna nazwa Południe, za VIVO). 

Jeden z nowych przystanków kolejowych powstanie przy galerii Vivo! i Merkury Market 

 UM KROSNO

Co jeszcze w ramach kolejowej rewolucji? Pociągi pojadą po nowym moście nad Lubatówką oraz przebudowanym wiadukcie nad ulicą Grodzką:

Ten most nad rzeką Lubatówką zostanie gruntownie przebudowany

joanna kwiatkowska

Obecny wygląd wiaduktu kolejowego nad ulicą Grodzką 

joanna kwiatkowska

Nie do poznania zmieni się okolica skrzyżowania ulic Sikorskiego i Dywizjonu 303, gdzie w pobliżu przejazdu kolejowego zaprojektowano rondo. To tereny, które Krosno wchłonęło z Krościenka Wyżnego podczas zmiany granic miasta. W założeniach jest także fragment łącznika do powstającej drogi S19. Więcej pisaliśmy o tym m.in. tutaj.

Zmiany również w Turaszówce i Polance, gdzie przystanki kolejowe będą przebudowane. W tej drugiej dzielnicy będzie to wiązało się z wyburzeniem nieużytkowanego w większości budynku stacyjnego, w którym była dawna poczekalnia. Modernizacja LK nr 108 naturalnie wiąże się z przebudową przejazdów kolejowych w całym mieście.

Stacja kolejowa w Polance

adrian krzanowski

Utrudnienia w ruchu mogą potrwać wiele miesięcy

Jak będzie wyglądać organizacja ruchu w trakcie tych skomplikowanych robót? Czy miasto ma plan na zminimalizowanie uciążliwości dla mieszkańców? Na razie niewiele wiadomo, mamy jednak krótkie stanowisko Urzędu Miasta:

- Przed rozpoczęciem prac wykonawca robót opracuje harmonogram ich realizacji. Na jego podstawie, w porozumieniu z PKP PLK, zostaną ustalone objazdy i wprowadzona czasowa organizacja ruchu, której celem będzie zapewnienie przede wszystkim minimalizacji utrudnień w ruchu drogowym na terenie miasta Krosna - zapewniła Joanna Sowa, rzeczniczka magistratu.

"Ta inwestycja to sztafeta pokoleń"

Na podpisaniu umowy PKP z firmą PORR w Pałacu Polanka obecnych było wielu lokalnych polityków i samorządowców.

Podpisanie umowy PKP PLK z firmą PORR - wykonawcą inwestycji

adrian krzanowski

Sam Piotr Przytocki, prezydent Krosna, podkreślał w prezentacji, że projekt wspierały osoby z różnych opcji politycznych. Dobrze podsumowała to wojewoda podkarpacka Teresa Kubas-Hul, która mówiła, że inwestycja w odnowę LK nr 108 łączy różne środowiska, także polityczne:

Nawiązywał do tego także wiceminister odpowiedzialny za kolej Piotr Malepszak, który podkreślał, że wszystko, co zbudowane zostanie w ramach tej modernizacji, będzie służyć na wiele dekad - także pokoleniom, które jeszcze się nie narodziły:

Modernizacja szlaku kolejowego jest możliwa dzięki środkom z Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej na lata 2021–2027. Środki te miał odblokować z Unii Europejskiej premier Donald Tusk, obiecując powrót Polski na drogę praworządności (zostały one zamrożone przez Komisję Europejską w związku z zastrzeżeniami dotyczącymi zmian w systemie sądownictwa w poprzednich latach, za czasów rządów PiS). Przypomniała o tym wojewoda Teresa Kubas-Hul:

Nie zabrakło podziękowań oraz gratulacji dla decydentów, ale i dobrego nastroju. Marcin Mochocki, członek zarządu PKP PLK S.A. stwierdził, że Krosno - mając siedem przystanków kolejowych - mogłoby kupić własne pociągi, tworząc powiatową kolej:

Koncepcja uruchomienia podmiejskiej kolejki nie jest jednak wyłącznie żartem. Co jakiś czas magistrat o niej wspomina, wątek ten pojawił się także w trakcie oficjalnego zawarcia kontraktu w Pałacu Polanka. Takie składy (o czym pisaliśmy w tym artykule) miałyby kursować od Wróblika Szlacheckiego przez Krosno do przystanku Jedlicze Męcinka, a ich rozkład jazdy powiązany byłby z godzinami odjazdów dowozowych autobusów MKS.

Fragment linii 108, widok z Polanki w stronę Jedlicza

adrian krzanowski

Co z dworcem Krosno?

Jeszcze przed 8 sierpnia br. zapytaliśmy PKP S.A. (za infrastrukturę torową odpowiada spółka PKP PLK, natomiast za budynki dworców inna spółka – PKP S.A.) o postępy w związku z zapowiadaną renowacją zabytkowego budynku stacji Krosno. Zakwalifikowała się ona bowiem do Programu Inwestycji Dworcowych do roku 2030. Niecałe dwa lata temu PKP S.A. zapowiadała:

"Renowacji zostanie poddana elewacja wraz z (jej) detalami. Modernizację - z poszanowaniem dla historycznego charakteru dworca - przejdą również wnętrze obiektu i plac przed nim. Budynek i jego otoczenie staną się przyjazne dla osób z niepełnosprawnościami, rodziców z dziećmi czy pasażerów z dużym bagażem." Pisaliśmy o tym także tutaj.

Teraz chcieliśmy wiedzieć m.in., czy plan remontu dworca Krosno pozostaje aktualny, a jeśli tak - kiedy planowane jest rozpoczęcie prac, jaki będzie ich zakres, ile potrwa oraz jakiej wysokości środki zostaną przeznaczone. 

- Obecnie budynek dworca na stacji Krosno nie pełni funkcji związanych z obsługą podróżnych. Spółka PKP ma plany inwestycyjne w stosunku do tego obiektu, natomiast więcej szczegółowych informacji (skala inwestycji i jej wartość, zakres prac, ramowy harmonogram) będziemy mogli przekazać w późniejszym czasie - odpowiedział Michał Stilger, rzecznik PKP S.A., i nadmienił: - Plany PKP S.A. nie mają wpływu na inwestycję PKP PLK związaną z modernizacją infrastruktury linii kolejowej nr 108 .

Jak wyliczył Urząd Transportu Kolejowego, w 2024 roku ze stacji Krosno korzystało dziennie od 100 do 149 pasażerów, a przy każdym zatrzymaniu do pociągu wsiadało lub z niego wysiadało 10-20 podróżnych. Dla przystanku Krosno Miasto wartości te wynoszą odpowiednio 50-100 i 10-15 przy pojedynczym zatrzymaniu. W przypadku przystanków Krosno Turaszówka i Krosno Polanka mowa o 0-9 pasażerach dobowo i 0-2 przy jednym zatrzymaniu.