HAPPENING

Odsłonią pomnik Łukasiewicza i przypomną o uroczystości z lat 30. [FILM Z INSCENIZACJI]

W sobotę (22.10) mieszkańcy Krosna na chwilę przeniosą się do roku 1932. To wtedy na Placu Konstytucji 3 Maja odsłonięto pomnik Ignacego Łukasiewicza. Było to wydarzenie niebanalne, które według przekazów skupiło ponad 100 tys. osób. Teraz z okazji 90. rocznicy odbędzie się inscenizacja tej uroczystości.
Redakcja Portalu
Pomnik Ignacego Łukasiewicza został wykonany z brązu na cokole z granitu wołyńskiego
Kacper Krzanowski

Rok 2022 jest rokiem Ignacego Łukasiewicza - farmaceuty, przedsiębiorcy, wynalazcy lampy naftowej i założyciela pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej. Z tego względu są organizowane różnego rodzaju wydarzenia oraz realizowane projekty związane z tą wybitną postacią. Jednym z nich jest inscenizacja uroczystości odsłonięcia pomnika w 1932 roku w reżyserii krośnianina i aktora Jacka Buczyńskiego.

Będzie to połączenie fotografii i teatru. - W trakcie wydarzenia opowiemy o zasługach Ignacego Łukasiewicza dla miasta, powiatu, kraju i świata. Odsłonimy pomnik, zapalimy lampę, obejrzymy współczesne projekcje - mówią organizatorzy, którzy zachęcają mieszkańców Krosna do stylizacji ubioru na lata 30. XX wieku.

Na murze kapucyńskim pojawiła sie wystawa zdjęć z uroczystości odsłonięcia pomnika Ignacego Łukasiewicza w 1932 roku autorstwa Rudolfa Kaski
KACPER KRZANOWSKI

W trakcie inscenizacji zostanie zrobione pamiątkowe zdjęcie, na wzór tego wykonanego 90 lat temu przez Rudolfa Kaskę. Fotografię „kamerą skrzynkową” wykona prawnuk Rudolfa – Jakub Kaska. Trafi ono na wystawę plenerową na murze kapucyńskim, na którym znajduje się już kilkanaście zdjęć upamiętniających wydarzenia z 1932 roku i pozyskanych z Narodowego Archiwum Cyfrowego.

Inscenizacja odbędzie się w sobotę (22.10) o godz. 16:45 na Placu Konstytucji 3 Maja. Wstęp jest wolny. Więcej o wydarzeniu tutaj.

Przypomnijmy. Odsłonięcie pomnika Ignacego Łukasiewicza nastąpiło 23 października 1932 roku w 50. rocznicę jego śmierci. Monument stanął na Placu Konstytucji 3 Maja przed budynkiem Urzędu Miasta przy ul. Staszica.

Tak wyglądały uroczystości odsłonięcia pomnika w 1932 roku
KACPER KRZANOWSKI

Jego autorem jest Jan Raszka, jeden z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy. Jako pierwszy w Polsce pomnik przedstawiał całą postać Łukasiewicza odlaną z brązu na cokole z granitu wołyńskiego. Przez wiele lat pojawiały się informacje, że w swojej dłoni wynalazca trzymał kiedyś lampę, jednak nie jest to prawdą. Według zamysłu twórcy wyciągniętą ręką Łukasiewicz wskazuje na złoża znajdujące się w ziemi. Więcej pisaliśmy o tym tutaj.

Odsłonięcie było wydarzeniem na skalę ogólnopolską. Według przekazów w uroczystościach uczestniczyło ok. 100 tys. osób, w tym znamienite postacie, przedstawiciele środowisk naukowych, artystycznych, politycznych oraz zagraniczne delegacje. Transmitowano je w rozgłośniach radiowych w całej Polsce. Więcej pisaliśmy o tym tutaj.

Wśród zdjęć z wystawy znajdzie się pamiątkowa fotografia z tegorocznej inscenizacji. Wykona ją Jakub Kaska, prawnuk Rudolfa
Kacper Krzanowski

Ignacy Łukasiewicz urodził się w 1822 roku, zmarł w 1882. Był skromnym człowiekiem i patriotą o wielkim umyśle i sercu, zaangażowanym w pomoc potrzebującym. Jego działania związane z odkrywaniem i destylowaniem ropy naftowej w szybkim tempie zmieniły rzeczywistość ubogiej Galicji.

Był też zasłużony dla Krosna, w 1866 roku zyskał tytuł honorowego obywatela naszego miasta. M.in. pomógł w uzyskaniu szybkiej pożyczki na opłacenie prac budowlanych przy dawnym kolegium jezuickim w 1868 roku, działał w krośnieńskiej Radzie Powiatowej, troszczył się o stan dróg w powiecie. Każda ważniejsza inicjatywa społeczna w mieście nie obeszła się bez jego udziału.

Zobaczcie 155. rocznicę wynalezienia lampy naftowej, którą świętowano w Krośnie w 2008 roku:

Historię wynalazcy można poznać, oglądając serial dokumentalny „Śladami Łukasiewicza” na kanale YouTube Narodowego Centrum Kultury. Od 7 października, w każdy piątek ukazuje się kolejny, 10-minutowy odcinek poświęcony miastom, które odegrały znaczącą rolę w życiu wynalazcy.

Serial liczy pięć odcinków, na jego potrzeby stworzono serię animowanych ilustracji pokazujących nieistniejące już miejsca, w tym m.in. jasielskie koszary czy zakład wodoleczniczy w Bóbrce oraz wydarzenia, np. operację chirurgiczną w szpitalu we Lwowie, podczas której do oświetlenia użyto lampy naftowej Łukasiewicza. Twórcy wykorzystali też archiwalia, animacje i ujęcia filmowe, które powstały m.in. w dworze w Kopytowej i w muzeum aptekarskim w Bieczu.

Aktualizacja z 22.10.2022

Zobaczcie relację z inscenizacji:

ZOBACZ W ARCHIWUM PORTALU: