Krzanowski
Zasypać czy eksponować - kto i na jakim stoi stanowisku?
| Instytucja / Organizacja Przedstawiciel |
Stanowisko | Zasypać? | Budować skansen? | |
| Muzeum Archeologiczne, Kraków Emil Zaitz |
"W odniesieniu do Krosna, można stwierdzić, że spełnione zostały wszelkie warunki aby tamtejsze odkrycia uznać za wyjątkowe, a więc o szczególnym znaczeniu dla historii miasta i Małopolski. W związku z tym, władze konserwatorskie województwa podkarpackiego - zgodnie z ratyfikowaną przez Polskę i obowiązującą od dnia 31.07.1996 r. Europejską Konwencją o Ochronie Dziedzictwa Archeologicznego - winny uchronić te obiekty od zniszczenia i doprowadzić do ich skutecznej konserwacji, zabezpieczenia oraz wyeksponowania." | Nie | Tak | |
| Zamek Królewski na Wawelu, Kraków Zbigniew Pianowski - archeolog |
"Według mnie, możliwe są dwa warianty postępowania: 1. Po dokładnym zadokumentowaniu reliktów architektury - zasypanie wykopu metodą tradycyjną, tj. bez użycia sprzętu wibracyjnego i zaznaczenie zarysu murów w nawierzchni rynku, podobnie jak w przypadku ratusza renesansowego. 2. Budowa pełnego rezerwatu archeologiczno-architektonicznego, wraz z niezbędnym zapleczem dla obsługi ruchu turystycznego, przy uwzględnieniu zaleceń SOZ dotyczących projektu. Odnośnie do rangi poczynionych odkryć - wydaje się, iż ich w pełni kompetentna ocena należy do historyków urbanistyki. Z punktu widzenia archeologa jest to niewątpliwie unikalny, w skali regionu, zespół architektury wraz z jej ruchomym 'wyposażeniem' i jako taki godzien stałej wystawy muzealnej, niezależnie od miejsca ekspozycji." |
Dopuszczalne rozwiązanie | Tak | |
| Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Kraków Waldemar Komorowski - rzeczoznawca |
"Odkrycia na Rynku krośnieńskim dokonane w roku 2000 mają duże znaczenie dla badań nad średniowiecznymi obiektami centrów naszych miast. Wobec ograniczeń w prowadzeniu eksploracji terenowej każde odsłonięcie dawnej substancji na rynkach miast historycznych musi być traktowane jako nadzwyczajna sposobność do pogłębienia wiedzy na temat zabudowy związanej z działalnością dawnych komun miejskich. (...) Relikty średniowiecznej zabudowy Rynku w Krośnie winny być eksponowane i dostępne przynajmniej dla środowiska naukowego. Waga odkrycia jest zbyt duża, by odsłonięte mury zasypać; nawet najdokładniejsze udokumentowanie stanu obecnego nie pozwoli na przyszłą reinterpretację, a taka wydaje się nieuchronna po rozszerzeniu szczupłej jeszcze wiedzy o centrach miast Małopolski w średniowieczu. Ekspozycja ma także znaczenie praktyczne, może bowiem stanowić rozwiązanie modelowe dla podobnych przedsięwzięć w innych ośrodkach, np. w Krakowie, gdzie przygotowania do podobnej realizacji trwają od lat i wciąż pozostają w fazie koncepcji. Krosno dałoby dobry przykład." |
Nie | Tak | |
| prof. dr hab. inż. arch. Kazimierz Kuśnierz - rzeczoznawca w zakresie konserwacji zabytków architektury i urbanistyki, Kraków | "Ustosunkowując się do koncepcji powstania "rezerwatu archeologicznego" z wykorzystaniem przedmiotowych reliktów średniowiecznego ratusza (?), stwierdzam, że od początku tę koncepcję popierałem i w tej kwestii zdania nie zmieniłem. Jestem głęboko przekonany, że ekspozycja w 'Żywym zabytku', w naturalnej scenerii średniowiecznego otoczenia ma kapitalne znaczenie dydaktyczne dla naszego, ciągle niedoedukowanego społeczeństwa (nie zastąpią takiej ekspozycji gabloty muzealne). Dla Krosna - moim zdaniem - ma to również znaczenie promocyjne wobec dynamicznie rozwijającej się turystyki. Przez Krosno przebiega tranzyt turystyczny. Istnienie tu opisywanej ekspozycji archeologicznej może stać się magnesem dla zwiedzających, z czego czerpać może Miasto, kupcy, restauratorzy, hotelarze i inni. A więc ekspozycję archeologiczną w Rynku można uznać za... 'produkt turystyczny'." | - | Tak | |
| mgr inż. arch. Maria Bicz-Suknarowska - specjalista ds. badań architektonicznych, Kraków | "Relikty obu obiektów [mowa o obiektach po wschodniej i zachodniej stronie rynku - przyp. red.] powinny być starannie zabezpieczone, a wyniki badań opracowane i udokumentowane. Szczególnie dotyczy to obiektu średniowiecznego. Bez względu na sposób jego ekspozycji należy wykonać konieczne zabiegi konserwatorskie, niezbędne dla utrzymania i uczytelnienia wątków murów, a także pierwotnych poziomów użytkowych. Na obecnym etapie wydaje się także konieczne dokonanie analizy badawczej historycznego układu urbanistycznego Krosna, ze szczegółowym uwzględnieniem wyników ostatnich badań". | - | Tak | |
| Polska Akademia Umiejętności - Komisja Środkowoeuropejska, Komisja Prehistorii Karpat (posiedzenie obu komisji odbyło się 22.05.2001 w Krakowie) Prof. dr hab. Jan Machnik - przewodniczący obu komisji, wiceprezes PAU |
"Członkowie obu Komisji, w tym członkowie Akademii i zaproszeni na posiedzenie badacze wywodzący się ze środowisk UJ, Politechniki Krakowskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej i innych placówek naukowych wyrazili zdziwienie i głębokie zaniepokojenie planami zasypania odkrytych reliktów budowli gotyckiej na rynku w Krośnie. Uznano to za akt, z każdego punktu widzenia, niedopuszczalny. Przeciwko takiemu czynowi przypominającemu XIX-wieczną akcję rozbierania murów obronnych w Krakowie, Wiedniu i szeregu innych jeszcze miastach, przemawiają zarówno względy naukowo-badawcze jak społeczno-dydaktyczne. W pierwszym przypadku chodzi o potrzebę dalszych studiów nad dostępnym obiektem gotyckim i jego funkcją, które to studia mają kapitalne znaczenie dla historii Krakowa i podobnych mu miast w Małopolsce. W drugim zaś o zachowanie reliktu najstarszej gotyckiej budowli świeckiej, związanej z początkiem miasta Krosna jako symbolu jego starożytności, co będzie miało określony pozytywny skutek (jak to ma miejsce w wielu innych miejscowościach Polski i Europy) na historyczną świadomość lokalnej społeczności, stając się zarazem dodatkową atrakcją dla odwiedzających to miasto turystów, zwłaszcza w najbliższej perspektywie integracji europejskiej." | Nie! | Tak! | |
| Polska Akademia Umiejętności, Kraków Jerzy Wyrozumski - sekretarz generalny PAU |
"Jestem przekonany, że odsłonięte fundamenty dwu obiektów architektonicznych związanych z funkcjonowaniem władzy miejskiej staną się na długo płaszczyzną odniesienia dla badań urbanistycznych w ogóle. Jest zatem nieodzowna wizualna dostępność do nich dla dzisiejszych i przyszłych badaczy. Byłoby w każdym razie niewybaczalnym błędem ich zasypywanie ziemią. Powinny być pokryte płytą szklaną, zgodnie z często stosowaną w podobnych wypadkach praktyką. Należy mieć na uwadze, nie tylko walor naukowy takiego rozwiązania, ale również turystyczny. Odpowiednio zaaranżowana stała ekspozycja mogłaby się stać prawdziwą atrakcją turystyczną miasta." | Nie! | Tak! | |
| Instytut Archeologii UJ, Kraków - prof. dr hab. Michał Parczewski | Należy stwierdzić, że obydwie alternatywne propozycje dalszych losów budowli gotyckiej, tzn. bądź to uruchomienie tzw. "rezerwatu archeologicznego", bądź też odpowiednie zabezpieczenie i zasypanie kamiennych reliktów, mogą być brane pod uwagę. Przedstawiona "koncepcja nr 3" projektowanego rezerwatu wymagałaby podjęcia dalszych badań wykopaliskowych na terenie przewidzianym pod pomieszczenia towarzyszące. Jako niegdysiejszy mieszkaniec Krosna pragnąłbym, aby jedna z jego najstarszych budowli, świetnie wyeksponowana i dostępna do zwiedzania, świadczyła o szacownym rodowodzie miasta. Stałaby się z pewnością jednym z ważnych symboli integrujących społeczność krośnieńską. Moje poparcie dla idei budowy rezerwatu architektoniczno-archeologicznego powinno jednak być uwarunkowane - co wydaje się zupełnie oczywiste - udzieleniem gwarancji przez Władze państwowe lub samorządowe, które muszą zobowiązać się do wyasygnowania odpowiednich środków na zabezpieczenie, a następnie stabilne i trwałe utrzymywanie obiektu w przyszłości. |
Dopuszczalne rozwiązanie | Tak | |
