Kania
Jan Szczepanik był genialnym wynalazcą, który wyprzedzał swoje czasy. Tworzył i ulepszał maszyny tkackie, był pomysłodawcą solarów, a na jego technologii fotografii barwnej wzbogaciła się firma Kodak. Kilka lat swojego życia, głównie dzieciństwo i młodość, spędził w Krośnie. Więcej pisaliśmy o nim tutaj.
W 2022 roku przypada 150. rocznica urodzin galicyjskiego geniusza. Z tej okazji Muzeum Rzemiosła w Krośnie postanowiło zrekonstruować jego wynalazki: kamerę, kamizelkę kuloodporną oraz urządzenie do przekazywania sygnału telewizyjnego na odległość. Placówce mają w tym pomóc studenci z kół naukowych Karpackiej Państwowej Uczelni w Krośnie.
Replika pierwszej kamery, jeszcze z czasów Jana Szczepanika, znajduje się w Muzeum Nauki w Londynie. Na początku Muzeum Rzemiosła planowało ją wypożyczyć na okres dwóch-trzech miesięcy, ale koszty wypożyczenia, ubezpieczenia i transportu okazały się dość spore.
– Wpadliśmy na pomysł zrekonstruowania kamery na podstawie patentów i dokumentacji technicznej, która została nam przekazana m.in. z Fundacji im. Jana Szczepanika w Tarnowie. Pracę nad rekonstrukcją ułatwią również dokumentalne zdjęcia urządzenia oraz jego dokładne wymiary otrzymane z londyńskiego muzeum – mówi Marta Rymar, dyrektor Muzeum Rzemiosła w Krośnie.
Zaznacza, że zostaną podjęte próby uruchomienia kamery. – Chcielibyśmy, aby zwiedzający wystawę mogli sami zobaczyć, jak działa to urządzenie, jak bardzo intensywne kolory nadaje.
Drugim eksponatem, którego rekonstrukcji podejmą się studenci, będzie tkanina kuloodporna w formie kamizelki. – Posiadamy niezbędny patent oraz opisy techniczne, co prawda w języku niemieckim, ale to nie stanowi problemu. Niestety w żadnym muzeum nie zachował się ani jeden egzemplarz tej kamizelki, więc będziemy bazować tylko na dokumentacji.
Ostatni wynalazek, który chce odtworzyć Muzeum Rzemiosła i studenci KPU, to pokaz pierwszego pionierskiego sygnału przekazu telewizyjnego na odległość, jaki zrobił Jan Szczepanik. – Chcemy pokazać, jak to urządzenie wyglądało i jak działało oraz organizować związane z nim lekcje edukacyjne.
Rekonstrukcje wynalazków zostaną zaprezentowane na specjalnej wystawie, której wernisaż odbędzie się 4 kwietnia 2022 roku.
Wystawa jest częścią obchodów organizowanych przez miasto Krosno we współpracy z miastem Tarnowem. Przez dwa miesiące, od kwietnia do czerwca, będą organizowane różne działania, wydarzenia, warsztaty i zajęcia edukacyjne, np. z fotografii barwnej metodą Szczepanika.
– Chcielibyśmy wydrukować na drukarce wielkoformatowej jeden z wynalazków Jana Szczepanika i umieścić go w formie rzeźby w przestrzeni miejskiej, np. na wybranym osiedlu lub przy parku – mówi Marta Rymar. – Zorganizujemy też kilka konkursów, m.in. konstruktorski, na komiks o Szczepaniku oraz quiz wiedzy o wynalazcy na zasadzie Familiady.
Możliwe też, że na budynku szkoły „Szczepanik” powstanie mural poświęcony wynalazcy.
Realizacja poszczególnych punktów obchodów będzie uzależniona od pozyskanych przez miasto środków z różnych projektów.
panSebastian... ma poniekąd rację. Jezeli juz porównujemy, to nie do Edisona, bardziej sprawiedliwe byłoby porównanie do Tesli. Proszę zagłębić się w poczynania Edisona, nie do końca grał fair.
"Zaznacza, że zostaną podjęte próby uruchomienia kamery. – Chcielibyśmy, aby zwiedzający wystawę mogli sami zobaczyć, jak działa to urządzenie, jak bardzo intensywne kolory nadaje."
Nie uda się Wam, żadnych intensywnych kolorów nie będzie. Telewizja zaczęła się w latach 80.19.wieku, od elektromechanicznego systemu Nipkowa i dokonania późniejszych badaczy, w tym Szczepanika, nic przełomowego nie wniosły. Urządzenia te dawały "bieda obraz", bez możliwości praktycznego zastosowania i przesyłania na większe odległości. Marzenia o obrazie kolorowym pozostawały w fazie niezrealizowanych koncepcji. Przełom nastąpił na początku 20. wieku, po wynalezieniu lampy elektronowej, pozwalającej na wzmacnianie bardzo słabych sygnałów elektrycznych oraz lamp elektronowych analizujących i sytezujących obraz [ikonoskop, kineskop].
Wielkie brawa. Pomysły świetne, świeże godne wielkiego odkrywcy. 3Mam kciuki za realizację. P.S. Proszę nie umniejszać wielkości dokonań Szczepanika nazywając go polskim Edisonem, bo w niczym mu nie ustępował.
To będą kopie wynalazków Szczepanika, bo ich repliki mógłby wykonać tylko sam Szczepanik. Ale już nie jest to możliwe...
