Kania
W XIX wieku w ruinach Kamieńca zamieszkał Jan Machnicki, syn chłopów z Białobrzegów i cesarski urzędnik. Przez miejscowych był on uważany za wariata. W 1832 roku osobliwego mieszkańca zamku poznał Seweryn Goszczyński, pisarz i działacz polityczny. W tych stronach znalazł on schronienie po klęsce powstania listopadowego, w którym uczestniczył.
Spotkanie z Janem Machnickim zaowocowało napisaniem przez Goszczyńskiego powieści pod nazwą „Król zamczyska”. Była to jedna z tych książek, które wywarły ogromny wpływ na kulturę popularną, ale z biegiem lat popadły w zapomnienie.
I to właśnie takie powieści stały się bohaterkami cyklu filmowego „Kolej Literatury”. O historii obłąkanego króla zamczyska opowiada w jednym z odcinków Rado Barłowski, pisarz, poeta, kulturoznawca i krajoznawca, który zadbał o stronę merytoryczną projektu.
Jako narrator opowieści swoją wędrówkę rozpoczyna od stacji kolejowej w Krośnie, na której wysiada z pociągu. Razem z nim widzowie wędrują przez Stary Cmentarz, gdzie prawdopodobnie został pochowany Machnicki, a następnie leśnymi ścieżkami dochodzą do zamku. Podróży towarzyszy nieco mroczny klimat.
Tę tajemniczą aurę widzowie zawdzięczają krośnianinowi Łukaszowi Grudyszowi, który zadbał o stronę wizualną i dźwiękową filmu. Łukasz jest podróżnikiem, fotografem i operatorem filmowym, ale także kulturoznawcą i krajoznawcą, podobnie jak Rado.
Obu panów łączy kilkuletnia przyjaźń. Wcześniej wspólnie stworzyli film dokumentalny „Płaje” finansowany przez Podkarpacką Komisję Filmową. – To wtedy okazało się, że świetnie się uzupełniamy. Ja tworzę scenariusze i wiążę w całość pozornie odrębne tropy, zaś Łukasz przetwarza to na genialne kadry i sekwencje. Bez siebie po prostu bylibyśmy niekompletni – mówi Rado.
Pozostałe dwa filmy cyklu poświęcono miastom Przemyśl i Zagórz oraz Bieszczadom z Łupkowem.
Odzew projektu zaskoczył jego twórców. - Przeszedł nasze najśmielsze oczekiwania – przyznają. - I nie chodzi tu o nagły wzrost zainteresowania wątkami poruszanymi przy okazji podróży i miejscami, które odwiedzamy. Masa ludzi kupiła i przeczytała polecone przez nas książki. To najwspanialsza nagroda, jakiej mogliśmy oczekiwać.
Rado i Łukasz mają już pomysł na kolejny projekt. - Reakcja publiczności na pierwszą serię filmów, w których pojawiły się stacje Przemyśl, Łupków i Krosno sprowokowała nas do literackich i historycznych poszukiwań, zakończonych zdumiewającymi odkryciami, o których będziemy opowiadać.
Druga seria filmów jest więc w trakcie realizacji. - Dziwnym trafem zaczniemy na tej samej stacji, na której wysiedliśmy, kończąc poprzednią. Stacji Krosno - Miasto, fascynujące – dodają.
Projekt „Kolej Literatury” powstał w ramach programu „Kultura w sieci”. Filmy wyprodukowała Fundacja im. Jana Grudysza.
Wszystkie filmy można obejrzeć na stronie projektu. „Kolej Literatury” obecna jest również na Facebooku.
Gdzie można tą książkę kupić?
Ciekawy artykuł. Książkę "Król zamczyska" już kupiłem, na święta będzie co czytać.
