Krosno jakiego nie znasz

Redakcja Portalu

U zbiegu ulic Piłsudskiego (dawniej ul. Kolejowa, swój początek brała z Rynku) i Słowackiego z widokiem na dzwonnicę. Widokówka Rudolfa Kaski

W nakładzie tylko 500 egzemplarzy ukazał się album "Krosno na starych pocztówkach i dokumentach". Jest to trzecie wydanie albumu pod takim samym tytułem. Pierwsze pojawiło się w 2005 roku. Ich autorem jest znany krośnieński regionalista, antykwariusz i kolekcjoner Zbigniew Więcek.

Nowa publikacja od poprzednich różni się szatą graficzną, ale nie tylko. Miłośnicy historii naszego miasta znajdą w niej nowe, niepublikowane dotąd zdjęcia i pocztówki. O dodatkowe informacje autor uzupełnił też tekst.

Pierwsza krośnieńska widokówka wykonana techniką światłodruku w 1898 roku. Widok Krosna od strony północno-zachodniej. Przypuszczalnie jej autorem jest Seweryn Bieszczad. Część korespondencyjna pocztówki znajdowała się jeszcze na stronie ze zdjęciem 

"Do połowy XIX wieku opisu miast, wiosek, zamków i dworców dokonywano słowem, rysunkiem lub pędzlem. Wówczas to pojawił się cud techniki - fotografia." - pisze we wstępie publikacji autor, Zbigniew Więcek. "Zaczęła się era fotografowania świata. Od tej pory można było utrwalać na kliszy wszystko to, co człowieka zdumiewało; architektura i krajobraz, wydarzenia historyczne i życie przeciętnych ludzi. Zdjęcia wklejano do albumów, ofiarowano znajomym bezpośrednio bądź w listach. Wreszcie przyszła moda na wysyłanie zdjęć w formie odkrytej korespondencji, zwanej pod koniec XIX wieku "kartą korespondencyjną", a od 1900 roku w Polsce "pocztówką" - kontynuuje.

Widok od strony południowej, nie jak napisano na karcie od strony wschodniej. Na zdjęciu droga - obecnie ul. Staszica. Brak jeszcze ważnych obiektów budowlanych jak: Rada Powiatowa, poczta, sąd, ochronka. Widokówka Fischbeina - ok. 1900 r. 

Album składa się ze 144 kolorowych stron zawierających prawie 250 ilustracji przedstawiających stare pocztówki, zdjęcia i dokumenty. Pochodzą one z okresu od końca XIX wieku do lat 30. XX wieku. - Wyjątkowo cenne w tej publikacji są te najstarsze, z końca XIX wieku, przedstawiające widoki miasta - mówi Artur Bata, wydawca albumu.

W książce pokazane są pocztówki ponad 30 wydawców (dawniej "nakładców"), m.in.: Bernarda Fischbeina, (pierwszego wydawcy pocztówek przed I wojną światową), Adolfa Biedera, Stanisława Świętnickiego, jedynej kobiety - Leokadi Kotulowej oraz Rudolfa Kaski - najbardziej znanego wydawcy pocztówek. Znajdziemy w niej również stare dokumenty: rachunki, karty reklamowe, nagłówki papierów firmowych. Publikacja nawiązuje do ważnych wydarzeń w mieście, przypomina projekt pomnika (w Krościenku Niżnym, dziś przy ul. Powstańców Warszawskich) oraz Domu Katolickiego w pobliżu kościoła farnego. Pokazuje krośnieński przemysł i kupiectwo oraz obecność Żydów.

Część Placu Konstytucji 3 Maja przy Kościele Kapucynów jako ogród, zagajnik (lata 20. XX w). O niewidocznym tu murze od strony ul. Staszcia (dawniej Lwowskiej) w 1928 roku "Głos Krośnieński" napisał: "... czy by nie było właściwem zamiast kosztownego muru, zasłaniającego piękny widok ogrodu klasztornego, otoczyć tenże ogród drucianą siatką. Przecież byłoby to i sympatyczniejsze dla oka przechodniów i jadących i tańsze."

Cała zawartość albumu (pocztówki, zdjęcia i dokumenty) pochodzi z prywatnych zbiorów autora - Zbigniewa Więcka. - Od 20 lat kolekcjonuję stare widokówki i dokumenty - mówi. - Najwięcej kupuję ich na aukcjach, giełdach i w Internecie - wyjaśnia Zbigniew Więcek. Sposobem na zdobycie cennych "zdobyczy" jest też wymiana kolekcjonerska między kolegami.

O popularności pocztówki wśród "zbieraczy" wspomina też w publikacji: "Bardzo dużym zainteresowaniem cieszy się widokówka wśród prywatnych kolekcjonerów, a ceny aukcyjne i giełdowe są trudne do pojęcia dla postronnych obserwatorów. W Polsce najwyższe ceny osiągają tzw. "judaika", a spośród miejscowości m. in. Krosno. Internetowe, aukcyjne ceny krośnieńskich widokówek dochodzą obecnie do 500 zł."

Wschodnia pierzeja Rynku, gdzie dziś m.in. mieści się PWSZ. Między budynkami widać jeszcze tzw. miedzuchę, drogę dla wozów strażackich, którą zabudowano po II wojnie światowej. Widokówka wydana ok. 1902 roku 

Album "Krosno na starych pocztówkach i dokumentach" dostępny jest już w księgarniach, można go też nabyć bezpośrednio w wydawnictwie "Apla" w Krośnie przy ul. Kościuszki 49.

Widokówka wydana nakładem Fischbeina. Klasztor OO. Franciszkanów w Krośnie (kliknij na zdjęcie, aby zobaczyć powiększenie)

- Dla ludzi, którzy są związani z Krosnem, jest to pokazanie starego, pięknego Krosna, jakiego już nie ma. Jest to świetna lekcja historii, bo oprócz widokówek, zdjęć, dokumentów są dość obszerne teksty, które opisują dzieje Krosna w tym okresie - zachęca do zapoznania się z publikacją Artur Bata. - Może to też być fajny prezent - dodaje.

Opracowano na podstawie albumu "Krosno na starych pocztówkach i dokumentach".