Kontrakt na łącznicę podpisany. Jak szybsza będzie kolej?

Wiktor Kazanecki

Planowany skrót trasy kolejowej z Krosna do Rzeszowa

DANE: PKP INWESTYCJE, INFOGRAFIKA: KROSNO24

To milowy krok w ciągnącej się od lat dyskusji o kolejowej łącznicy skracającej czas podróży z południa Podkarpacia do stolicy województwa. Państwowy zarządca infrastruktury - PKP Polskie Linie Kolejowe - podpisał wartą niemal 250 mln zł netto umowę na budowę ponad 3-kilometrowego szlaku spinającego linie nr 106 (Jasło - Rzeszów) i 108 (przebiega przez Krosno).

Łącznica rozpocznie się w Jedliczu, a zakończy w Szebniach, dzięki czemu pociągi - by dojechać z Sanoka i Krosna do Rzeszowa - nie będą musiały przejeżdżać przez Jasło, gdzie zmieniają czoło. Zmiana kierunku jazdy łączy się z postojem sięgającym niekiedy ponad 10 minut. Będzie to jedna z nielicznych linii kolejowych powstałych w Polsce po transformacji ustrojowej.

O 25 minut krócej do Rzeszowa. Czyli dokładnie ile?

Wykonawca, czyli konsorcjum Track Tec Construction oraz INTOP Warszawa, zobowiązał się m.in. wykonać długi na 500 metrów tunel, trzy wiadukty, pięć przepustów oraz nowy przystanek o roboczej nazwie Moderówka. Budowa ma zakończyć się w połowie 2028 roku i od tego momentu czas przejazdu z naszej miejscowości do największego miasta Podkarpacia skróci się o 20-25 minut. Pytanie jednak, względem którego czasu przelotu?

Obecnie trasę Krosno Miasto - Rzeszów Główny pokonuje jeden pociąg kursujący raz w tygodniu, w niedziele. Nazywa się "Bieszczadzki Żaczek" i obsługuje każdy napotkany przystanek. To sprawia, iż na podróż trzeba zarezerwować aż 2 godziny i 24 minuty (16:15 - 18:24), z czego 20 minut zajmuje postój w Jaśle (od 16:50 do 17:10).

Dzięki temu, że jesienią przez Rzeszów Zachodni tymczasowo jeździły z Krosna pociągi PKP Intercity, mamy porównanie, ile pokonanie takiego dystansu zajmuje dalekobieżnej kolei. IC "Wetlina" odjeżdżała z Krosna tuż przed 6:00 rano, a w Rzeszowie była o 8:00. Krócej o około 10 minut trasa zajmowała popołudniowym IC "Bieszczady" (17:31 - 19:21).

Czy więc wspomniane w najnowszym komunikacie kolei 20-25 minut "obcinamy", porównując obecne i planowane rozkłady jazdy pociągów regionalnych, a może dalekobieżnych? Zapytaliśmy o tę kwestię Dorotę Szalachę z biura prasowego PKP PLK. - To zależy od danego przewoźnika - usłyszeliśmy.

Cztery razy więcej regionalnych pociągów

W komunikacie zarządca infrastruktury zadeklarował, że "organizatorzy przewozów pasażerskich zyskają możliwości przygotowania lepszej oferty dla podróżnych". "Efektem naszego przedsięwzięcia (budowy łącznicy - przyp. red.) będą też dogodniejsze warunki dla przewozów towarowych, co przełoży się również na korzyści gospodarcze" - dodał.

Wizualizacja jednego z wiaduktów nad planowaną łącznicą kolejową

pkp plk

PKP PLK informowały w 2023 roku, że do Rzeszowa dotrzemy składami regionalnymi w 80 minut. Za ich rozkład jazdy odpowiada Podkarpacki Urząd Marszałkowski, który prognozował, iż podróż Krosno - Rzeszów zajmie 60 minut. Aleksandra Gorzelak-Nieduży z biura prasowego instytucji przekonywała rok temu na naszych łamach, że "wybudowanie łącznicy będzie poważnym impulsem do wzrostu oferty połączeń i wykorzystania potencjału Krosna".

Jak dodawała, szansa na uruchomienie połączeń przyspieszonych, pomijających mniej ważne przystanki, jest mała. Okazuje się jednak, że od tego czasu nastawienie wojewódzkich władz nieco się zmieniło. - Planujemy wprowadzenie nowej oferty w postaci pociągów regionalnych przyspieszonych i przyspieszonych odcinkowo po linii nr 106 (...). Standardowa oferta będzie przewidywała minimum osiem par pociągów na danej linii (w tym nr 108 - przyp. red.) - podała w październiku Gorzelak-Nieduży.

Z jej słów, przytaczanych przez "Rynek Kolejowy", wynika, że Krosno otrzyma znacznie więcej lokalnych pociągów niż obecne dwa składy dziennie do Sanoka, tyle samo do Jasła i rzadko pojawiający się "Bieszczadzki Żaczek" do Rzeszowa.

Ruszył przetarg na modernizację linii nr 108

Na rozstrzygnięcie przetargu zareagował prezydent Krosna Piotr Przytocki. Na antenie TVP3 Rzeszów przypominał w środę (20.11), iż o łącznicy mówi się w mieście od lat dwutysięcznych. - Potem sukcesywnie zabiegaliśmy, aby była zrealizowana. Zainteresowaliśmy marszałka Władysława Ortyla, który zrozumiał nasze intencje i jest tego efekt dzisiaj, z czego się niezmiernie cieszę - podkreślał.

Na razie nie wiadomo, czy i jak nową trasę kolejową wykorzysta PKP Intercity, które z regularnych połączeń na północ od Krosna zrezygnowało trzy lata temu. Ich powrót byłby szansą na sprawniejszy dojazd nie tylko do Rzeszowa, ale i Lublina. Dodatkowym impulsem, by dalekobieżny przewoźnik zwiększył liczbę pociągów w naszych rejonach, może być zakończenie projektu ściśle związanego z łącznicą: modernizacji linii nr 108 od Jasła do Nowego Zagórza.

Dzięki tej drugiej inwestycji pociągi będą mogły jechać z prędkością do 120 km/h (obecnie to 80 km/h). W tym przypadku przetarg rozpisano we wrześniu, a kontrakt ma zostać podpisany w 2025 roku. PKP PLK wyliczają, że prace "obejmą m.in. przebudowę peronów na stacjach i przystankach między Jasłem a Nowym Zagórzem". "Ważnym efektem przyszłych prac będą także dodatkowe miejsca zatrzymywania się pociągów (...). Zrealizujemy przebudowę torów, przejazdów kolejowo-drogowych oraz obiektów inżynieryjnych" - zapewniają.

Obniżenie niwelety wciąż niepewne

Pod znakiem zapytania nadal stoi jednak m.in. obniżenie niwelety torów (ich profilu) na niespełna trzykilometrowym dystansie w granicach Krosna - od mostu na Lubatówce po obszar w okolicach centrum handlowego Vivo, gdzie planowany jest nowy przystanek. Nie znalazło się ono w podstawowym "scenariuszu" inwestycji, lecz w ramach jednej z czterech opcji, na którą PKP PLK mogą się zdecydować albo nie, biorąc pod uwagę wysokość złożonych ofert.

Finansowanie projektu "Rewitalizacja linii kolejowej nr 108 na odcinku Jasło - Nowy Zagórz wraz z budową łącznicy kolejowej Jedlicze - Szebnie" odbywa się przy udziale Funduszy Unijnych dla Polski Wschodniej. Niewykluczone, że ruch na linii kolejowej nr 108 zostanie zawieszony na kilka lat od 15 września 2025 roku - taki wstępny, nieoficjalny termin wynika z opublikowanych w zeszłym tygodniu rocznych rozkładów jazdy PKP. W zamian za pociągi planowana jest autobusowa komunikacja zastępcza.