Zakażenie legionellą w Krośnie. Mieszkańcy nie dostali ostrzeżenia

W jednym z bloków przy ul. Bohaterów Westerplatte doszło do zakażenia bakterią legionellą. Chociaż sanepid i Krośnieńska Spółdzielnia Mieszkaniowa zadbały już o dezynfekcję wody, to mieszkańcy osiedla nie zostali ostrzeżeni o możliwym zagrożeniu.
Mieszkańcy bloków przy ul. Bohaterów Westerplatte nie otrzymali ostrzeżenia, że ciepła woda, której używają, może być skażona bakterią legionellą
Joanna Kwiatkowska

Posłuchaj audycji na ten temat:

Legionella to bakteria, która występuje w wodzie i mokrej glebie. Do zakażenia nie dochodzi przez spożywanie wody, a poprzez wdychanie aerozolu, czyli mgły wodnej powstającej podczas rozprysku. Bakteria, która dostanie się do układu oddechowego, może powodować legionellozę, czyli niewydolność oddechową i ostre zapalenie płuc wymagające leczenia. W łagodnym przypadku wystąpi gorączka Pontiac, czyli objawy grypopodobne, które samoistnie ustępują po kilku dniach.

Szczyt zachorowań występuje w okresie letnim. Duża wilgotność i wysoka temperatura w zbiornikach wodnych i instalacjach sprzyjają rozwojowi bakterii. Zgodnie z przepisami dopuszczalne stężenie bakterii legionella w wodzie wynosi 100 jtk (jednostek tworzących kolonie) na 100 ml.

Przypadki zachorowania w Krośnie

Od czerwca do 8 sierpnia br. krośnieński sanepid stwierdził 3 przypadki zachorowania na legionellozę. U dwóch osób objawy wystąpiły podczas hospitalizacji w Wojewódzkim Szpitalu Podkarpackim w Krośnie, a u jednej w miejscu zamieszkania (ul. Bohaterów Westerplatte, osiedle Krośnieńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej).

Sanepid informuje, że szpital niezwłocznie wykonał działania w celu eliminacji bakterii, m.in. czyszczenie, dezynfekcję termiczną i chemiczną instalacji oraz wyłączenie z użytkowania pryszniców. Przyniosły one oczekiwany skutek – ilość bakterii w wodzie znacznie się zmniejszyła. – Działania naprawcze są kontynuowane – zapewnia Joanna Szuba, dyrektorka Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krośnie.

Dezynfekcję przeprowadzono także dwukrotnie (8.08 oraz 13.08) w budynkach KSM przy ul. Bohaterów Westerplatte. Badania kontrolne będą dopiero wykonane lub oczekują na wyniki.

Informacje o dezynfekcji zawieszono przy wejściu do klatek oraz na drzwiach wszystkich mieszkań
archiwum prywatne

Mieszkańcy bloków otrzymali wcześniej informację o dezynfekcji. Wiąże się ona z podgrzaniem wody do ponad 70oC i ryzykiem oparzenia. W komunikacie nie podkreślono jednak, że powodem takiego działania jest legionella, więc mieszkańcy nie wiedzieli, w jaki sposób mogą zachować ostrożność i na jakie objawy powinni zwrócić uwagę. Wśród nich jest sporo osób starszych, szczególnie narażonych na zakażenie.

Jeśli należysz do którejś z tych grup, ryzyko choroby spowodowanej legionellą jest większe 
materiały informacyjne Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krośnie

- Mama kaszlała ponad miesiąc. Przez ten czas próbowaliśmy różnych leków i nic nie przynosiło efektów. W końcu trafiła do szpitala, dopiero tam pomógł jej antybiotyk celowany podany po badaniu i zdiagnozowaniu legionellozy – mówi syn zarażonej bakterią mieszkanki Krosna. Dodaje, że jednocześnie kobieta miała inną chorobę. – Legionelloza znacznie osłabiła organizm mamy, pojawiła się konieczność hospitalizacji. W przypadku braku odpowiedniej diagnozy mogło to skutkować nawet śmiercią.

Zaznacza również: - Takich osób może być więcej, na osiedlu mieszkają głównie seniorzy. Powinni otrzymać informację o zagrożeniu. Ponadto dezynfekcja powinna odbywać się prewencyjnie, a nie już po fakcie.

Zawiódł system komunikacji

Kto powinien ostrzec o zagrożeniu i w jaki sposób? Spółdzielnia i sanepid uważają, że zrobili wszystko, co było w ich mocy.

Sanepid tłumaczy, że regularnie przekazuje informacje w formie pism i ulotek do właścicieli obiektów takich jak szpitale, domy pomocy społecznej, hotele, pensjonaty, baseny, hale sportowe oraz do zarządców budynków mieszkalnych KSM czy TBS. Takie pismo przypominające o wzmożeniu nadzoru nad instalacją wody ciepłej wraz z zaleceniami dezynfekcji wysłano 6 maja tego roku. Informacje edukacyjne publikuje także na Facebooku.

- Podczas kontaktów z przedstawicielami KSM w związku z prowadzonym postępowaniem epidemiologicznym pozostawiono w siedzibie KSM plik ulotek informacyjnych dotyczących zagrożeń z występowaniem bakterii legionella wraz z trybem postępowania przeciwdziałania zakażeniom. Ulotki miały zostać przekazane i rozpropagowane w pomieszczeniach wspólnych budynków zamieszkania zbiorowego – dodaje PSSE w Krośnie. 

Węzeł ciepłowniczy, który podgrzewa wodę dostarczaną do bloków przy ul. Bohaterów Westerplatte. Instalacja została dwukrotnie zdezynfekowana w sierpniu po stwierdzeniu zakażenia
joanna kwiatkowska

Natomiast KSM twierdzi, że w majowym piśmie nie było zaleceń przegrzania wody (te według nich wydawane są dopiero w przypadku kontroli i stwierdzenia zakażenia), a tylko sugestie, co zrobić, gdyby ewentualnie wystąpiła bakteria. Potwierdza, że w maju otrzymali ok. 15 sztuk dwustronicowych ulotek, ale „nie mogły być rozdysponowane wśród mieszkańców ponieważ ich ilość była zdecydowanie niewystarczająca, ze względu na posiadanie w swoich zasobach 4644 lokali mieszkalnych”.

Dodaje także: - W przypadku dostarczenia odpowiedniej ilości ulotek przez sanepid, Krośnieńska Spółdzielnia Mieszkaniowa w ramach współpracy może rozdysponować ulotki wśród mieszkańców celem podniesienia świadomości w zakresie występowania bakterii legionella oraz zagrożeń z nią związanych.

Spółdzielnia tłumaczy także, że nie informowała mieszkańców o stwierdzonym wystąpieniu bakterii, ponieważ wykonuje przede wszystkim działania nałożone decyzją sanepidu, które mają na celu redukcję bakterii w instalacji (czyli m.in. przeprowadziła dezynfekcje).

Miejsca szczególnie narażone na występowanie legionelli
materiały informacyjne Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krośnie

KSM podkreśla, że posiada wiedzę dotyczącą bakterii i od 20 lat corocznie wykonuje dezynfekcję we wszystkich 105 budynkach wielorodzinnych wyposażonych w centralną wodę ciepłą. W tym roku zrobiła to w miesiącach styczeń i luty. – Dezynfekcja termiczna wykonywana jest corocznie w okresie trwania sezonu grzewczego, ponieważ wtedy można osiągnąć temperaturę ponad 70oC na instalacji ciepłej wody i wykonać skuteczną dezynfekcje – tłumaczą. Całą treść pisma można przeczytać tutaj.

Zarządca zwraca także uwagę na problem lokali zamieszkałych czasowo lub niezamieszkałych. – Brak regularnego korzystania z ciepłej wody sprzyja namnażaniu się bakterii na odcinkach instalacji, gdzie występuje brak przepływu wody. KSM oraz inni zarządcy budynków wielorodzinnych nie mają wpływu na sposób oraz częstotliwość korzystania z ciepłej wody przez użytkowników lokali mieszkalnych.

Zapobieganie na skalę miasta

Do walki z legionellą włączyła się także Elektrociepłownia zarządzana przez MPGK Krosno (do części bloków dostarcza ciepłą wodę w kranach). Na prośbę KSM dwukrotnie dokonała ona podniesienia temperatury wody w sieci miejskiej (8 i 13.08) w celu pomocy w wyeliminowaniu bakterii metodą termicznej dezynfekcji.

Wodociągi Krośnieńskie (także podlegają pod MPGK) dostarczają wodę na terenie całego miasta. Nie mają one jednak obowiązku badać wody w zakresie występowania akurat bakterii legionella, bo jest ona przenoszona przez systemy dystrybucji wody ciepłej (a nie tej "zwykłej"). Mimo to, Wodociągi zapewniają, że systematycznie płukają sieć wodociągową, co ma usuwać potencjalne biofilmy i złogi, a także monitorują jakość wody.

Przedsiębiorstwo stosuje także zaawansowane metody dezynfekcji wody. - Uzupełnieniem chemicznej dezynfekcji są urządzenia UV, zainstalowane na stacjach uzdatniania wody. Promieniowanie ultrafioletowe stosowane jest na etapie wprowadzania wody do magistrali sieciowej. Technologia UV skutecznie eliminuje bakterie, uniemożliwiając ich namnażanie w systemie dystrybucyjnym - wyjaśnia Piotr Lewandowski z MPGK.

infografika: krosno24.pl

Przydatne informacje

Stwierdzona liczba zakażeń nie jest na razie niepokojąca. Należy także pamiętać, że choroba nie przenosi się z człowieka na człowieka, ani poprzez picie skażonej wody. Możemy jednak zwrócić szczególną uwagę, jeśli nasze objawy pasują do poniższych:

  • gorączka,
  • dreszcze,
  • trudności w oddychaniu,
  • suchy uporczywy kaszel,
  • osłabienie,
  • bóle mięśniowostawowe,
  • bóle głowy, nadmierna senność, zaburzenia świadomości i orientacji,
  • objawy ze strony przewodu pokarmowego w postaci nudności, wymiotów, biegunki, utraty apetytu, bóli brzucha. 
  • W przypadku legionellozy kaszel początkowo jest suchy, uporczywy, po pewnym czasie zmienia charakter na wilgotny, z wykrztuszaniem plwociny, niekiedy podbarwionej krwią. Ponadto występować mogą: duszność oraz bóle w klatce piersiowej.

A także mieć na uwadze, jak chronić się przed zakażeniem, zwłaszcza gdy sami zarządzamy instalacją wody ciepłej:

  • Regularnie czyść i dezynfekuj urządzenia natryskowe w domu (głowice prysznicowe, nawilżacze powietrza, wanny z hydromasażem) zgodnie z zaleceniami producenta.
  • Po nieużywaniu kranu ponad 2 tygodnie, odkręć wodę na przynajmniej 2 min. zanim zaczniesz z niej korzystać.
  • Okresowo opróżniaj i przepłukuj urządzenia grzewcze, zgodnie z zaleceniami producenta, aby zredukować osiadające na dnie i ściankach zanieczyszczenia (bojlery, zasobniki itp.).
  • Jeżeli możesz, zachowaj temperaturę wody w urządzeniach grzewczych na poziomie 60°C.
  • Jeżeli jesteś w grupie ryzyka, unikaj szczególnie w okresie sprzyjającym namnażaniu pałeczek legionelli, urządzeń, w których może być skażona woda.
  • Jeżeli używasz sprzętu medycznego w domu, płucz go w sterylnej wodzie.
  • Przeprowadzaj okresowe czyszczenie i dezynfekcję instalacji klimatyzacyjnych zgodnie z zaleceniami producenta
  • Doraźną metodą jest także zastosowanie środków chemicznych, takich jak np. chlor lub dwutlenek chloru.

Źródło: Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Krośnie. Więcej informacji tutaj

KOMENTARZE
KOMENTARZE WYRÓŻNIONE
Adrian Krzanowski
24.08.2025 10:12

Co jakiś czas edukujemy mieszkańców w tematach zdrowia. Możesz nas w tym wesprzeć, wpłacając niewielką kwotę: buycoffee.to/krosno24

Adrian Krzanowski
na forum od października 2017
WSZYSTKIE KOMENTARZE (2)