"Tragedia Załogi R XIII" odkrywa nieznane fakty z kart historii polskiego lotnictwa i przedstawia dramat młodych ludzi uczestniczących w walkach września 1939 roku. Film opowiada o losach polskich lotników z 56 eskadry obserwacyjnej w czasie zmagań Armii Polskiej ze Słowacką Polową Armią "Bernolak". Dotyczy głównie załogi rozpoznawczego samolotu R-XIII.
Film jest fabularyzowanym dokumentem. Przedstawia m.in. pierwszą odprawę przed rozpoczęciem działań wojennych, walkę, aż do tragicznej śmierci dwóch polskich lotników.
Rolę pilotów odgrywają aktorzy amatorzy, wyłonieni przez teatrologa Sławomira Woźniaka w kastingu, który odbył się w Sanoku i Krośnie.
W filmie zagrało trzech krośnian: Krzysztof Skiba, Paweł Fiejdasz i Witold Łokaj. Zostali wyłonieni z kastingu w Krośnie, w którym wzięło udział kilkadziesiąt osób. - Dostaliśmy rolę na kartkach. Trzeba było to odczytać, odegrać. Udało się - relacjonuje Witold Łokaj. Zagrał w filmie dowódcę - kapitana obserwatora Mariana Sukniewicza.
Tematy historyczne i lotnicze są mu bardzo bliskie, dlatego wziął udział w przedsięwzięciu. - Było to ciekawe doświadczenie, choć nie traktowałem tego do końca poważnie. Fajnie było ubrać się w mundur i odegrać rolę oficera z lat 30. - mówi. Witold Łokaj ma już na koncie udział w rekonstrukcji bitwy o Przełęcz Dukielską kręconej na Słowacji.
Paweł Fiejdasz trafił na kasting przypadkowo. Jako pracownik RCKP przywiózł fakturę za wynajęcie sali i już tam został. W filmie wcielił się w rolę porucznika lotnictwa Mieczysława Marcoli. - Jego losy nie są znane. Zgodnie z tym co jest w filmie, został zestrzelony, ale nie wiadomo czy zginął - mówi odtwórca roli porucznika. Przedsięwzięcia artystyczne Pawłowi Fiejdaszowi również nie są obce. - Z filmem mam jednak mniejsze doświadczenie niż z występami na scenie - przyznaje.
Zdjęcia do filmu kręcone były w Zakopanem, Krakowie, Sanoku, Mrowli, Preszowie i Spiskiej Nowej Wsi.
Samolot R XIII Lublin, który można zobaczyć w filmie, to jedyny tych rozmiarów model tego samolotu w Polsce.
Film jest prywatnym przedsięwzięciem. Autorem scenariusza jest Andrzej Olejko - historyk, wykładowca Uniwersytetu Rzeszowskiego, reżyserem Krzysztof Mroczkowski, a producentem Jarosław Ruchlewicz.
Film składa się z dwóch 35-minutowych odcinków. Prezentowany był już przez Telewizję Rzeszów. W piątek (09.10) w Biurze Wystaw Artystycznych w Sanoku (Rynek 14) o godz. 18:00 odbędzie się pokaz filmu. Projekcji towarzyszyło będzie spotkanie z całą ekipą filmową oraz z ludźmi, dzięki którym powstał. Na pokaz zaprasza Nafta Fandango i Rohan Multimedia.
"Tragedia Załogi R XIII" najprawdopodobniej zostanie zaprezentowana również na kanałach TVP Historia oraz Discovery Historia.