Portalu
Wraz z nastaniem wiosny dnie stają się coraz dłuższe, co ma swoje konsekwencje w zmianach fizjologicznych ustroju człowieka. Zmiany te można przedstawić na przykładzie szyszynki i modnego ostatnio hormonu - melatoniny.
Szyszynka leżąca w mózgu syntetyzuje wazotocynę, histaminę, serotoninę, noradrenalinę oraz melatoninę. Melatonina, czyli N-acetylo-5-metoksytryptamina jest związkiem indoloaminowym. Światło padające na siatkówkę wzbudza impulsy dopływające do szyszynki, gdzie hamuje syntezę i uwalnianie melatoniny. Melatonina jest syntetyzowana w nocy (10 razy więcej jej powstaje w nocy niż w dzień). Zatem szyszynka wykazuje rytm okołodobowy. Dzięki melatoninie komórki organizmu orientują się o porze dnia, dzięki czemu mogą również wykazywać rytm biologiczny. Rytm biologiczny polega na występowaniu regularnych oscylacji w przebiegu różnych procesów fizjologicznych (wzrosty i spadki aktywności komórek, tkanek, narządów i układów narządów). Wahania w aktywności występują rytmicznie i są zależne od oscylacji światła fizycznego.
Melatonina jest antygonadotropiną, czyli hamuje popęd płciowy i dojrzewanie płciowe. Dlatego też w okresie jesienno-zimowym spada aktywność seksualna ludzi i zwierząt. Dzień jest wówczas krótki, a noc długa, przez co występuje wzmożone wydzielanie melatoniny. Wiosną i latem obserwuje się wzrost popędu płciowego i ogólnej aktywności ruchowej, za sprawą długiego dnia i małej zawartości melatoniny we krwi. Spadek zawartości melatoniny zwiększa wydzielanie gonadoliberyn (luliberyna, foliberyna). Gonadoliberyny uwalniają hormony gonadotropowe przysadki, a te z kolei zwiększają wydzielanie hormonów płciowych.
Melatonina skupia ziarna melaniny w melanocytach, co daje efekt rozjaśnienia skóry. Zapewnia wystąpienie snu, zmniejsza ilość wybudzeń podczas snu.
Obecnie jest sprzedawana w formie tabletek i stosowana w lecznictwie w celu przywrócenia rozregulowanego rytmu biologicznego ustroju (bezsenność). Ułatwia przystosowanie organizmu do nowej strefy czasowej.
