Portalu
1928 rok uznaje się za początek krośnieńskiego sportu. Wtedy to rozpoczął bowiem funkcjonowanie pierwszy w dziejach miasta klub sportowy - Robotniczy Klub Sportowy "Krośnianka". W skrócie przedstawiamy jego historię i transformacje na przestrzeni 80 lat. Jubileuszowy, 2008 rok na pewno znacznie wzbogaci dorobek krośnieńskiego sportu, bo kilka naszych drużyn ma za sobą historyczne awanse, a samo 80-lecie KKS "Karpaty" będzie jeszcze okazja świętować. We wrześniu w Krośnie będą miały miejsce poważne sportowe wydarzenia - przyjadą najlepsi polscy siatkarze i szermierze - z olimpijczykami na czele.
Szeroki opis historii "Karpat" wraz z działalnością poszczególnych sekcji znajduje się w publikacji Stanisława Fryca "W kręgu Karpat", wydanej z okazji 80-lecia klubu. Stamtąd dowiadujemy się, że powołanie do życia pierwszego klubu - Robotniczego Klubu Sportowego "Krośnianka" nie oznacza wcale, że wcześniej sport w mieście nie istniał. Wręcz przeciwnie - działały trzy stowarzyszenia: Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych oraz Powiatowy Komitet Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego.
Klub dysponował własnym stadionem, zlokalizowanym przy ul. Bursaki. Został on oddany do użytku w tym samym - 1928 roku. Powstał głównie dzięki pomocy jednego ze stowarzyszeń i nosił jego nazwę - WFiPW.
Trzy lata później z RKS "Krośnianka" wyodrębnił się drugi klub wielosekcyjny - Krośnieński Klub Sportowy "Legia".
Działalność klubów przerwał wybuch II wojny światowej, jednak zaraz po jej zakończeniu, w 1945 r. reaktywowany został KKS "Legia", ale pod nazwą Miejski Klub Sportowy "Legia". Nie była to ostateczna zmiana - już rok później klub połączył się z finansującym jego działalność przedsiębiorstwem - Państwowymi Zakładami Przemysłu Lniarskiego w Krośnie, przybrał więc nazwę Miejski Klub Sportowy "Legia" przy PZPL. Zakłady sfinansowały wybudowany na potrzeby klubu stadion. Został wzniesiony na terenie przedsiębiorstwa. - Był to taki kawałek ogrodzonego drągami placu. Na stadion szło się torami, bo tam była bocznica kolejowa. Zawody, które odbywały się w tym miejscu były amatorskie. Trudno porównywać z dzisiejszym poziomem piłki nożnej, ale tam zaczynają się tradycje, które najbardziej utkwiły w historii tego 80-lecia - mówi Wojciech Gonet, prezes dzisiejszego Klubu Sportowego "Karpaty" Krosno.
W 1949 roku klub przybrał nazwę Włókienniczy Związkowy Klub Sportowy "Legia" w Krośnie. Potocznie zwano go "Włókniarzem". Jego ówczesny prezes, Tadeusz Malarski zainicjował budowę nowego stadionu przy ul. Armii Ludowej (dziś Legionów) - oddany został do użytku w 1951 roku. 10 lat później klubowi przekazano halę. - Jako uczeń szkoły średniej, pod nadzorem "Wowo" Malarskiego na swoich rękach nosiliśmy zaprawę betonową na halę przy ul. Legionów. Wtedy stadion i hala to była jeszcze targowica. Pracował z nami m.in. Jurek Skublicki i jego brat, Zbyszek Stachowicz, Adam Krzanowski - to są ludzie, z którymi wspólnie łopatami mieszaliśmy zaprawę i przenosiliśmy przez ulicę za drobną odpłatnością - wspomina Wojciech Gonet.
W roku zakończenia wojny powstały jeszcze dwa kluby: Robotniczy Klub Sportowy "Huta" oraz "Nafta". 8 lat później obydwa kluby zostały połączone - stały się Międzyzakładowym Związkowym Klubem Sportowym "Krośnianka", który działał do 1961 roku. Wtedy to doszło do jego połączenia z "Legią" i powstania Międzyzakładowego Związkowego Klubu Sportowego "Krosno". "Fuzja klubów wymuszona została przez władze partyjne Krosna, a stanowić miała remedium na tarapaty finansowe "Legii" - czytamy w książce Stanisława Fryca.
Nowy klub przejął wszystkie obiekty sportowe położone przy ul. Bursaki i Armii Ludowej, miał więc bardzo solidną bazę lokalową. Nie mógł też narzekać na finanse. Szczególną rolę odegrały tu zakłady pracy z terenu Krosna. Ich pracownicy bowiem płacili swego rodzaju "podatki" na rzecz klubu - konkretny zakład opiekował się konkretną sekcją. A było ich sporo: tenisa stołowego, piłki nożnej, hokeja na lodzie, podnoszenia ciężarów, żużlowa, bokserska, piłki siatkowej, piłki koszykowej, szermierki, tenisa ziemnego i lekkiej atletyki.
W 1963 roku MZKS "Krosno" zmienił nazwę na Krośnieński Klub Sportowy "Karpaty". Działało w nim 9 sekcji sportowych - zabrakło sekcji podnoszenia ciężarów, hokeja na lodzie, bokserskiej - przybyła za to sekcja szachów.
Po 32 latach - zmieniła się nazwa na Miejski Klub Sportowy "Karpaty" (działały przy nim trzy sekcje: piłki nożnej, siatkowej i lekkiej atletyki), a w 2000 roku klub został przekształcony w Amatorski Klub Sportowy "Krośnianka" Krosno. Wszystkie te zmiany wymuszały kłopoty finansowe. Ostatecznie w klubie została tylko jedna sekcja - piłkarska.
W międzyczasie, w 1991 roku nastąpiła jeszcze inna próba reaktywacji "Krośnianki" - pod oficjalną nazwą Miejski Klub Sportowy "Krośnianka". W 2000 roku - zwężony z dwóch do jednej sekcji klub przyjął nazwę Uczniowski Ludowy Klub Sportowy "Krośnianka" Wrocanka.
Z czasem niektóre sekcje sportowe działające w mieście przejął MOSiR, te zaczęły się jednak usamodzielniać i przekształcać w odrębne kluby. W 2000 roku powstał np. Krośnieński Klub Biegacza, Krośnieński Klub Tenisa Stołowego (w 2007 roku wyodrębniło się z niego Krośnieńskie Stowarzyszenie Tenisa Stołowego "Kontap" OVB Krosno) oraz Krośnieńskie Stowarzyszenie Siatkówki "Karpaty" Krosno. W ubiegłym roku powstał także Krośnieński Klub Szachowy "Urania".
Jako MZKS "Krosno", w 1961 drużyna występowała w II lidze. Już rok później zespół pod wodzą Tadeusza Ciupryka awansował do I ligi. Po transformacji klubu w sezonie 1963/1964 drużyna zajmowała 4. miejsce w rozgrywkach I ligi - duża w tym zasługa zawodnika Jerzego Skublickiego, który za swoje sukcesy otrzymał powołanie do reprezentacji kraju. W połowie lat 60. drużyna plasowała się w czołówce I ligi. Jeszcze sezon 1974-1975 był bardzo udany (4. miejsce w tabeli), ale już w 1978 roku drużyna spadła do II ligi - jak się okazało na 11 lat. Występująca w II lidze żeńska drużyna w 1992 roku spadła do III ligi. Dziś zarówno żeńska drużyna, jak i męska występuje w I lidze.
W 1961 r. zespół grał w II lidze. Największy sukces w dotychczasowej krośnieńskiej piłce nożnej - drużyna pod wodzą trenera Adama Wapiennika objęła prowadzenie w drugoligowej tabeli.
W 1964 roku zespół został zdegradowany do III ligi, awans nastąpił dopiero po 24 latach. W 1990 roku, po reorganizacji ligi, krośnianie znów spadli do III ligi. Dwa lata później po podpisaniu umowy ze sponsorem Zbigniewem Zarębskim, drużyna wywalczyła awans. "Karpaty" dotarły także do jednej szesnastej Pucharu Polski. Trafili na warszawską Legię. Mecz w Krośnie obejrzało 12 tys. widzów - wśród nich Ewa Wachowicz - Miss Polonia. W 1995 zespół znów został zdegradowany do III ligi, a już rok później spadł do IV ligi. W sezonie 1998/99 to już degradacja do V ligi. Ostatnie lata są dosyć udane dla krośnieńskich piłkarzy - w sezonie 2006/2007 awansowali do IV ligi, a w sezonie 2007/2008 do III ligi.
W 1961 roku krośnianie plasowali się na 4. pozycji w okręgu rzeszowskim. Rok później zawodnicy uczestniczyli już w rozgrywkach ligi okręgowej.
W 1961 r. drużyna występowała w rozgrywkach klasy A - lokowała się w środku lub czołówce tabeli. Obecnie pod okiem trenera Pawła Wołejszy reaktywuje się amatorska drużyna hokejowa.
W 1961 roku drużyna rozpoczęła rozgrywki w II lidze jako KKS "Legia", a kończyła jako MZKS "Krosno" - utrzymała się na 4. miejscu w tabeli, potem było już gorzej. W 1964 roku krośnianie byli liderem II ligi, a 5 lat później zespół przestał uczestniczyć w rozgrywkach - na 18 lat. W roku 2004 drużyna KSŻ wywalczyła historyczny awans do I ligi. Dziś - pod szyldem KSM Krosno - znajduje się na ostatnim miejscu II-ligowej tabeli.
Fabryka Obuwia Sportowego "Fabos" zapewniała sekcji niezbędne wyposażenie, najtrudniej było znaleźć zawodników. Powstała jednak drużyna, wśród zawodników nie brakowało takich, którzy mieli co nieco na sumieniu. Jak informuje Stanisław Fryc w swej publikacji, zdarzało się, że dobra postawa na ringu sprawiała, że przewinienia darowano. Krośnianie odnosili sporo sukcesów, tworzyli jeden z lepszych zespołów w regionie.
W 1961 roku drużyna grała w II lidze, plasując się w środki tabeli. Po kilku gorszych latach, w 1974 krośnianie powrócili do II ligi. Działały trzy drużyny męskie i dwie żeńskie. Jeden z największych sukcesów zespół osiągnął w 1977 roku po wodzą Janusza Eustachiewicza, zajmując 3. miejsce w tabeli. 5 lat później drużyna spadła do ligi międzywojewódzkiej. Potem przez lata to awansowała, to spadała. W 1988 roku zespół po raz 4 wywalczył awans do II ligi. W międzyczasie spore sukcesy odnosił z młodzieżą Zbigniew Sobolewski - w 1991 roku znalazł się w finale Mistrzostw Polski.
W sezonie 1995-1996 seniorzy występowali w II lidze. Po trzech latach drużyna osiągnęła duży sukces, grała o awans do I ligi, zajęła jednak drugie miejsce w turnieju Play - Off. Mimo tego sukcesu, sponsor nie przedłużył umowy z klubem i drużyna została wycofana z II ligi. Powrócił do niej pod wodzą Krzysztofa Frączka w sezonie 2004/2005.
Aktualnie drużyna seniorów ciągle występuje w II lidze. W sezonie 2007/2008 historyczny awans do II ligi wywalczyła żeńska drużyna. - Chcemy na stale usadowić się w II lidze, nie tylko rozpaczliwie bronić się przed spadkiem. Nie chcę rozbudzać apetytów, ale stać nas na to, żeby być w połowie tabeli - mówi trener Zbigniew Sobolewski.
Sekcja istniała od 1960 roku. W sezonie 1962/1963 drużyna występowała w okręgówce, zajmując 5. miejsce. Cenny sukces odniosła w 1963 roku - trzecie miejsce w Wojewódzkiej Spartakiadzie w Rzeszowie. Dopiero w sezonie 1983/84 zespół prowadzony przez Andrzeja Mosonia awansował do ligi międzywojewódzkiej. Grały w niej zawodowe drużyny, więc zespół jeszcze przed końcem rundy jesiennej został wycofany z rozgrywek. Dziś drużyna pod nazwą Delikatesy Centrum PBS Bank MOSiR Krosno dzięki dzikiej karcie będzie występować w I lidze. - Gdyby nie sekcja koszykówki pana Andrzeja Mosonia, nie byłoby dzisiaj koszykówki w Krośnie - mówi Andrzej Florek, wiceprezes Krośnieńskiego Klubu Koszykówki. - Prawie cały obecny zarząd klubu wywodzi się z tamtych czasów - wyjaśnia.
W 1961 r. kierownikiem i trenerem był Jan Poprawa. Zawodnicy odnosili wielkie ogólnopolskie sukcesy - nie sposób wszystkich wymienić (w szermierce nie ma ligi, są tylko zawody indywidualne). W 1993 r. sekcja została rozwiązana. Reaktywowano ją dwa lata później w UKS "Sokolik". - Trenujemy głównie dzieci i młodzież. Osiągnięcia mamy spore, kilkakrotnie zdobywaliśmy medale na Mistrzostwach Polski - indywidualnie i grupowo. Mamy zawodników w kadrze polski juniorów. Jeżdżą na Puchary Świata. Jarosław Bobusia reprezentował Polskę na Mistrzostwach Świata juniorów do lat 17 w Turcji - mówi Mariusz Poprawa, wiceprezes UKS "Sokolik".
W sezonie 1961/1962 zawodnicy wywalczyli tytuł mistrza okręgu rzeszowskiego. 6 lat później okręgówkę zlikwidowano, reaktywacja sekcji w Krośnie nastąpiła w 1984 r. Mimo że rozwiązano ją ponownie w 1990 roku, miłośnicy tej dyscypliny działali dalej - organizowali turnieje Grand Prix Krosna, potem powołano Krośnieńskie Towarzystwo Tenisowe.
To spory rozdział w historii krośnieńskiego sportu. Już w 1961 r. zawodnicy byli bardzo mocni w regionie, po raz III zdobyli Puchar Podkarpacia. Potem było nieco gorzej, ale cała sekcja uplasowała się na 4 miejscu. W sezonie 1962 najbardziej znanym był zawodnik Adam Kolendowski - odniósł sukcesy na arenie regionalnej i ogólnopolskiej - wygrywając bieg na 100 metrów - w pożyczonych butach z kolcami - wywalczył tytuł mistrza kraju. Do drugiej połowy lat 60. trenerem był Tadeusz Sarapuk.
Zawodnicy mają na koncie sporo sukcesów indywidualnych i drużynowych, byli uznawani za czołowych lekkoatletów okręgu rzeszowskiego. Potem było trochę gorzej. Mniejsze sukcesy sprawiły, że zainteresowanie tą dyscypliną spadło. Reaktywacja sekcji nastąpiła w 1986 roku. Kierownikiem i trenerem koordynatorem został Wacław Katan. Wielkie sukcesy zawodników sprawiły, że został on uznany czwartym szkoleniowcem Małopolski. W 1993 r. zawodnicy z Krosna byli jednymi z lepszych nie tylko w regionie, ale także w makroregionie małopolskim. Sam trener w sezonie 1995 odniósł swój największy sukces - w półmaratonie w Arlborgu w Danii wywalczył 3. pozycję.
To najmłodsza sekcja KSS "Karpaty". Powstała w 1973 r. Zawodnicy występowali w lidze okręgowej, w 1974 wywalczyli awans do II ligi. Przez następne sezony byli w czołówce krajowej. W 1978 roku drużyna pod wodzą Zdzisława Jamrogowicza wywalczyła awans do I ligi. Potem były spadki, aż w 1992 roku sekcja została zlikwidowana. W 2008 roku szachiści wywalczyli awans do I ligi.
Bieżący, jubileuszowy rok 2008 był wyjątkowo bogaty w sukcesy krośnieńskiego sportu. - Zanotowaliśmy awans piłkarzy do III ligi, tenisistów stołowych mężczyzn do I ligi, siatkówki kobiet do II ligi i szachistów do I ligi - wylicza Wojciech Gonet. - Również gratulujemy sekcji koszykówki, która dzięki dzikiej karcie uzyskała awans do I ligi. Dziką kartę, oczywiście oprócz pewnych gwarancji finansowych i organizacyjnych, uzyskuje się mając przede wszystkim odpowiedni poziom sportowy - dodaje.
Z okazji jubileuszu 80-lecia klubu już od maja w Krośnie odbywały się różne imprezy sportowe. Część jeszcze przed nami. Już we wrześniu w naszym mieście zagoszczą czołowi polscy szermierze i siatkarze.
6 września na krośnieńskiej hali rozegrany będzie turniej szermierski w ramach Pucharu Polski, z udziałem tegorocznych olimpijczyków. Będzie to jednocześnie jubileuszowy X Memoriał Jana Poprawy. - Będzie to turniej na światowym poziomie, najwyższej rangi. Tu, w Krośnie rozstrzygnie się kto w 2008 roku zdobędzie Puchar Polski seniorów zarówno w szpadzie kobiet, jak i mężczyzn - informuje Mariusz Poprawa. - Liczymy na około 100 zawodników - dodaje.
Tydzień później, 13 i 14 września - siatkówka na najwyższym poziomie. Na Międzynarodowy Turniej Piłki Siatkowej Mężczyzn zjadą takie drużyny jak: Asseco Resovia Rzeszów, ASZ Politechnika Warszawa, Jastrzębski Węgiel, Lokomotiv Charków. - Trzy pierwsze zespoły to drużyny z Polskiej Ligi Siatkówki, a Lokomotiv to mistrz Ukrainy. Będzie można zobaczyć kawał dobrej siatkówki, bo PLS jest uważana za trzecią w Europie - wyjaśnia Andrzej Hojnor, kierownik drużyny krośnieńskich siatkarzy. - Chcemy też w tych dniach zaprezentować nasze dwie II-ligowe drużyny: żeńską i męską - dodaje.
Uroczyste zakończenie 80-lecia istnienia Krośnieńskiego Klubu Sportowego "Karpaty" Krosno przewidziane jest na 4 października na krośnieńskim Rynku. Szczegóły imprezy jednak nie są jeszcze znane.
Opracowane na podstawie książki "W kręgu Karpat" autorstwa Stanisława Fryca.
