archiwum 1999-2017

Co zrobić z zachodnią częścią rynku? Różne opinie specjalistów

Trwa spór o sposób zagospodarowania zachodniej części krośnieńskiego rynku. Ostateczną decyzję – czy wyeksponować relikty, czy też je zasypać – podejmie Rada Miasta na sesji w dniu 30 maja. Zadanie nie jest łatwe, bo opinie fachowców są różne.
Adrian Krzanowski
Widok na zachodnią część rynku nie jest najpiękniejszy. Wciąż straszy tam "namiot" zabezpieczający relikty archeologiczne

Tylko Jan Gancarski – dyrektor Muzeum Podkarpackiego w Krośnie – nie zgadza się stanowczo na zasypanie reliktów, wszyscy pozostali dopuszczają taką możliwość. Za budową skansenu opowiadają się jednoznacznie: Jan Gancarski i prof. Andrzej Kadłuczka (autor kilku projektów skansenu). Na takie rozwiązanie nie zgadza się Unia Przedsiębiorców i Właścicieli Nieruchomości: - W bardzo trudnej sytuacji gospodarczej naszego miasta, projektowanie ekspozycji muzealnej na rynku za niebagatelną kwotę 4 mln zł, mija się ze zdrowym rozsądkiem – napisał Józef Guzik, Prezydent UPiWN, w liście do władz miasta.

 Wobec takich rozbieżności trudno będzie znaleźć kompromis. Zresztą nie ma już czasu – kończy się maj, a w zachodniej części rynku nie są prowadzone żadne prace budowlane. W najbliższą środę Rada Miasta będzie musiała podjąć stanowcze decyzje.

Nieoficjalnie dowiedzieliśmy się, że w dniu sesji Rady Miasta uaktywni się ponownie Komitet Obrony Krośnieńskiej Starówki (KOKS) – jego "aktywiści" będą pikietować pod Urzędem Miasta za jak najszybszym zakończeniem prac na rynku.

Publikujemy fragmenty opinii specjalistów, co do możliwości zagospodarowania zachodniej części rynku. Na podstawie tych opinii, Rada Miasta wyda wyrok na rynek: zasypywać czy eksponować.

Instytucja / Organizacja
Przedstawiciel
Stanowisko Zasypać? Budować skansen?
Muzeum Podkarpackie w Krośnie
mgr Jan Gancarski - dyrektor
"Jednoznacznie wypowiadamy się za budową archeologicznego rezerwatu na Rynku, który będzie z pewnością czymś wyjątkowym w skali Małopolski. Relikty te, pochodzące z połowy XIV w., wiążące się z początkami miasta, w pełni zasługują na wyeksponowanie. Takie ekspozycje powstają w wielu krajach Europy Zachodniej, a ostatnio takie w Słowacji i Polsce.

(...) Mamy nadzieję, iż Pan Prezydent, Zarząd i Radni Miasta Krosna przychylą się do tego, aby dziedzictwo naszych przodków nie zostało zniszczone i mogło być prezentowane przyszłym pokoleniom.”
Nie! Tak!
Służba Ochrona Zabytków – delegatura w Krośnie
mgr Antoni Bosak – kierownik delegatury
“(...) Z punktu widzenia konserwatorskiego zarówno eksponowanie, jak i zasypanie reliktów jest działaniem prawidłowym pod warunkiem, że wykonane zostaną poprawnie. Nad prawidłowością takich działań winna czuwać SOZ. Natomiast wybór postępowania należy do inwestora, na którym spoczywa ciężar dbałości o zabytek. Wybór określonego sposobu pociąga za sobą różne skutki organizacyjne i finansowe, które inwestor musi wziąć pod uwagę, żeby jego działanie okazało się skuteczne i miało perspektywę na przyszłość.

W przypadku budowy skansenu archeologicznego, wziąć należy pod uwagę także koszty realizacji a potem utrzymania oraz stronę organizacyjno-prawną funkcjonowania takiego obiektu.

Dlatego przed podjęciem decyzji zachęcam Pana Prezydenta do przeprowadzenia analizy ekonomicznej całości przedsięwzięcia. Przypominam również, iż zgodnie z art. 11 ustawy o ochronie dóbr kultury, Zarząd Miasta ma realizować zadania dotyczące ochrony dóbr kultury na terenie swego działania. Nie może się to odbywać kosztem innych obiektów, co do których nie ma wątpliwości o ich wysokiej wartości artystycznej, naukowej i historycznej, które bezdyskusyjnie stanowią wizytówkę miasta.”
Dopuszczalne rozwiązanie Dopuszczalne rozwiązanie
Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej
prof. zw. dr hab. arch. Andrzej Kadłuczka (autor kilku koncepcji zagospodarowania zachodniej części rynku)
“(...) Idea pokazania odkrytych reliktów jednego z najstarszych budynków Krosna właśnie szerokim kręgom społecznym, a nie tylko wąskiej grupie specjalistów jest w pełni właściwa. Mając na uwadze potrzebę kształtowania kultury społecznej poprzez powszechny dostęp i świadomość reliktów własnej przeszłości, deklarowane przez Władze Miasta Krosna finansowanie inwestycji służącej temu celowi jest godne pełnego poparcia. Natomiast ograniczenie jej do budowy podziemnego “bunkra” - jakie zaproponowała Pani dr Nekanda-Trepka - nie daje technicznych możliwości zapewnienia reliktom właściwych warunków tak ekspozycji, jak i fizycznego zachowania i dlatego temu pomysłowi stanowczo się sprzeciwiam. Bezpieczniejsze byłoby w tym przypadku, pełne udokumentowanie i zasypanie tych reliktów.” Dopuszczalne rozwiązanie Tak!
Ośrodek Dokumentacji Zabytków – zespół ekspertów ds. architektury, urbanistyki i krajobrazu kulturowego - Warszawa
mgr inż. arch. Ewa Nekanda-Trepka – kierownik działu
Abstrahując od racjonalności podjętej decyzji o utworzeniu skansenu, a nie zasypaniu, po wcześniejszym dokładnym zadokumentowaniu znalezionych reliktów średniowiecznych, przedstawiony projekt (autorstwa prof. Kadłuczki – przyp. red.) należy ocenić jako kontrowersyjny, szczególnie ze względu na skalę i ingerencję w płytę Rynku.

(...) Projekt pawilonu udostępniającego relikty do zwiedzania powinien być w całości ukryty pod płytą Rynku. Na niej powinien znaleźć się rysunek reliktów (tak jak to zrobiono z ratuszem renesansowym) oraz ewentualnie pierzeja, jeśli zostanie ona potwierdzona badaniami archeologicznymi. (...) Relikty powinny być udostępniane w ramach muzeum niewielkim grupom zwiedzających.

Sugerujemy, aby jeszcze przed podjęciem ostatecznej decyzji o budowie pawilonu ekspozycyjnego, władze miasta przeanalizowały koszty jego budowy i eksploatacji w przyszłości, gdyż odstąpienie od tego pomysłu, dokładne zadokumentowanie i zasypanie zachowanych reliktów jest również dopuszczalne z punktu widzenia konserwatorskiego
Dopuszczalne rozwiązanie Tak, ale pawilon powinien być ukryty pod płytą Rynku
Unia Przedsiębiorców i Właścicieli Nieruchomości w Krośnie
Józef Guzik – Prezydent UPiWN
Proponujemy zachowanie tradycyjnej płaszczyzny po obu stronach rynku, a jedynie zaznaczyć (tak jak po stronie wschodniej) odkryte ruiny gotyckiej budowli (...).

W bardzo trudnej sytuacji gospodarczej naszego miasta, projektowanie ekspozycji muzealnej na rynku za niebagatelną kwotę 4 mln zł mija się ze zdrowym rozsądkiem. Zespół budowli otaczających krośnieński rynek sam w sobie jest unikalnym i bardzo cennym obiektem muzealno-architektonicznym. Ingerencja w płaszczyznę płyty rynku poprzez wzniesienie nowego obiektu służącego bardziej badaczom aniżeli turystom nie może zyskać naszej aprobaty.

(...) Jesteśmy przekonani co do tego, że krośnieńskie stare miasto może się staż bardzo cenną atrakcją turystyczną pod warunkiem kompleksowego wyremontowania, przy uwzględnieniu zabytkowego charakteru starówki, wszystkich ulic, placów i miejsc w obrębie tzw. zespołu staromiejskiego.”
Tak! Nie!
ZOBACZ W ARCHIWUM PORTALU:
ŹRÓDŁO