Krosno stało się Lwowem. W filmie o wynalazcy szczepionki na tyfus
Kania
Lwów, II wojna światowa. Niemieccy żołnierze zatrzymują przechodzących ulicą kilku Żydów, a następnie ich rozstrzeliwują. Tę scenę pogromu z 1942 roku kręcono w niedzielę (25.09) na ulicy Grodzkiej w Krośnie. Powstała ona na potrzeby filmu o roboczym tytule „Zwyciężyć tyfus”, który opowiada historię wynalezienia szczepionki na tyfus plamisty przez Rudolfa Weigla, polskiego biologa o światowej sławie.
Z powodu wojny w Ukrainie scen nie kręcono we Lwowie, jak pierwotnie zakładano, ale ekipa postanowiła je nagrać w Krośnie ze względu na podobieństwo ulicy Grodzkiej do lwowskich ulic.
Nie tylko ta część naszego miasta pojawi się w filmie. Zdjęcia robiono również przy ul. Lewakowskiego: w zabytkowej aptece, która stała się gabinetem prof. Weigla, a także w jednym z domów jednorodzinnych. W ostatni dzień zdjęciowy, w piątek (30.09) ekipa filmowa odwiedzi liceum Kopernika, które przeobrazi się w Instytut we Lwowie.
Film opowie o losach Rudolfa Weigla w latach międzywojennych i wojennych. Punktem wyjścia jest historia pięcioosobowej rodziny, która zostaje uziemiona w domu z powodu pandemii koronawirusa. Nestor rodziny, Piotr, w którego wcieli się znany z „Klanu” Tomasz Stockinger, opowiada wnukom historię swojej matki uratowanej przez Rudolfa Weigla.
- Rudolf Weigl był naukowcem, biologiem i wynalazcą szczepionki na tyfus plamisty. Jej zastosowanie uratowało życie milionów ludzi na całym świecie. Do jej opracowania wykorzystał wesz odzieżową, która posłużyła za zwierzę laboratoryjne do hodowli bakterii wywołującej tyfus.
- Profesor urodził się 2.09.1883 roku w Przerowie, zmarł 11.08. 1957 roku w Zakopanem. Był Austriakiem z urodzenia, Polakiem z wyboru. Po przedwczesnej śmierci ojca, jego matka związała się z Józefem Trojnarem, polskim nauczycielem, który pracował w gimnazjum w Jaśle i Stryju. Rudolf zamieszkał w Galicji, gdzie spędził swoje dzieciństwo, a następnie rozpoczął studia przyrodnicze na Uniwersytecie Lwowskim, które ukończył w 1907 roku.
- W czasie I wojny światowej służył w wojsku jako parazytolog, czyli lekarz badający obecność pasożytów w organizmie człowieka. To wtedy zainteresował się tyfusem plamistym i roznoszącymi go wszami. Pracował w szpitalu wojskowym w Przemyślu. W 1920 roku objął stanowisko profesora biologii ogólnej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.
- W czasie II wojny światowej z powodu epidemii tyfusu okupanci pozwolili Rudolfowi Weiglowi kierować Instytutem we Lwowie. Profesor zatrudniał w nim ludzi z różnych grup społecznych, ratując ich tym samym przed śmiercią. Jego szczepionkę oficjalnie wytwarzano dla Niemców, ale nielegalnie dostawali ją też Polacy.
- Światowy rozgłos przyniosła profesorowi akcja szczepień przeciwko tyfusowi w katolickich misjach belgijskich w Chinach. Uratował dzięki niej wielu misjonarzy i tysiące Chińczyków. Otrzymał za to m.in. odznaczenie papieskie – Order Świętego Grzegorza Wielkiego. Jego kandydaturę wielokrotnie wystawiano do nagrody Nobla.
Źródło: Wikipedia oraz szczepienia.pzh.gov.pl.
Pierwsze zdjęcia do filmu powstały w ubiegłym roku na przełomie października i listopada. Sceny kręcono wtedy w Jaśle, sanockim skansenie oraz w Forcie Werner w Żurawicy koło Przemyśla. W tym roku dodatkowo ekipa odwiedziła oprócz Jasła, Sanoka i Krosna, również pałac Załuskich w Iwoniczu.
W rolę młodego Rudolfa wcieli się Aleksander Talkowski („Boże Ciało”, „Na chwilę, na zawsze”), zaś dojrzałego profesora zagra Marcin Kwaśny („Wyklęty”, „Wieleżyński. Alchemik ze Lwowa”), który zastąpił w tej roli Artura Dziurmana. W produkcji pojawią się również: Peter Lucas ("Kiler-ów 2-óch") jako prof. Henryk Hilarowicz oraz Mateusz Mikoś i inni aktorzy z Teatru im. W. Siemaszkowej i Teatru Maska z Rzeszowa. W zdjęciach wzięła też udział grupa rekonstrukcyjna z Rzeszowa oraz statyści.
Film reżyseruje Marcin Głowacki, za zdjęcia odpowiada Mariusz Konopka, zaś scenariusz napisała Małgorzata Sobieszczańska. Scenariusz powstał na podstawie książek o prof. Weiglu i dokumentów z Instytutu we Lwowie.
- Rudolf Weigl to postać wielowymiarowa. Mam nadzieję, że pokażemy jego siłę, ale przy tym człowieczeństwo. Był to człowiek z niezwykłym poczuciem humoru. Spróbujemy go pokazać, jako ekscentrycznego naukowca i jednocześnie człowieka wierzącego w sens misji ratowania człowieka – mówił rok temu w Telewizji Obiektyw Marcin Głowacki.
Film o Rudolfie Weiglu to kolejna odsłona cyklu „Polscy Wizjonerzy”, który prezentuje wybitnych Polaków - mężów stanu, naukowców, wynalazców i wizjonerów. Wcześniej Telewizja Obiektyw zrealizowała filmy o kardynale Stefanie Wyszyńskim, Ignacym Łukasiewiczu (pisaliśmy o tym m.in. tutaj) oraz Marianie Wieleżyńskim (pisaliśmy o tym tutaj).
– Kiedy zacząłem szukać informacji na temat profesora Rudolfa Weigla, to doszedłem do wniosku, że lepszego bohatera nie możemy sobie wymyślić. Po pierwsze był związany z Podkarpaciem, po drugie ponad sto lat temu, w 1920 roku, Rudolf Weigl opracował skuteczną szczepionkę przeciw tyfusowi plamistemu. Myślę, że to dobry moment, aby przypomnieć tę postać – mówi Bogdan Miszczak, producent filmu.
„Zwyciężyć tyfus”, podobnie jak inne produkcje Telewizji Obiektyw, będzie pokazywany w małych, studyjnych kinach oraz w telewizji. Premiera prawdopodobnie będzie miała miejsce w pierwszej połowie przyszłego roku.
W grudniu 2022 opublikowano trailer filmu:
Film uzyskał dofinansowanie ze środków Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego w ramach Funduszu Patriotycznego.