Centrum Dziedzictwa Szkła zaprasza na wystawę „Szklane Nieznane. Projektanci Krosna”. Jej wernisaż odbędzie się w najbliższą sobotę (19 sierpnia) o godz. 18:15 w Piwnicach Przedprożnych (Rynek, wstęp wolny).
Podkarpacie było w okresie powojennym jednym z najważniejszych ośrodków hutnictwa szkła w Polsce. W okresie szklarskiego boomu działało w tym regionie 31 hut i zakładów zajmujących się produkcją wyrobów szklarskich. Wyroby tutejszych hut trafiały na rynki całego świata, często pod inną marką. Ich projektanci pozostawali bezimienni a ich dorobek projektowy nie został do tej pory rzetelnie opracowany i upowszechniony.
Celem projektu i wystawy „Szklane Nieznane. Projektanci Krosna” jest udokumentowanie, upublicznienie i spopularyzowanie nieznanego nadal dorobku 12 spośród ponad 30 projektantów szkła najstarszej huty szkła na Podkarpaciu – działającej nieprzerwanie od 1923 r. krośnieńskiej huty szkła. W tym roku krośnieńska huta obchodzi jubileusz 100-lecia, wystawa niniejsza jest hołdem dla szklanego dziedzictwa Krosna.
Autorzy prac: Anna Grabowska-Szczur, Patrik Illo, Agnieszka Leśniak-Banasiak, Marian Fugiel, Joanna Lorens, Jerzy Maraj, Wszewłod Sarnecki, Jan Siedlecki, Beata Szajna, Janina Szopa, Maria Wierdak. Magdalena Wójcik.
Od dziesięcioleci ręcznie formowane szkło z Krosna cieszy się niesłabnącą popularnością w kraju i za granicą. Cenione jest przede wszystkim ze względu na doskonałą jakość oraz podążające zawsze za aktualną modą wzory. Było lub jest obecne niemal w każdym polskim domu oraz w milionach domów na całym świecie.
Wyroby Krośnieńskich Hut Szkła zdobyły ponad 100 prestiżowych nagród na konkursach w Polsce i za granicą. Trafiając na rynki ponad 60 krajów na całym świecie, są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych polskich towarów. Na liście najsłynniejszych „klientów” krośnieńskiej marki znajdują się chociażby królowa brytyjska Elżbieta II, król Hiszpanii Juan Carlos czy cesarski dwór Japonii. Nic więc dziwnego, że od wielu lat światowi giganci w zakresie produkcji szkła właśnie krośnieńskich hutom zlecają wykonanie swoich sztandarowych kolekcji, a także powierzają tutejszym projektantom opracowanie nowych wzorów. Wśród nich jest legendarne weneckie Murano.
Jednak krośnieńskie szkło to nie tylko piękne karty zapisane w historii polskiego przemysłu. Tworzone w Krośnie, z pozoru zwykłe przedmioty dekoracyjne czy użytkowe (kieliszki, karafki, wazony), były i są tak naprawdę dziełami sztuki, a sama huta wywierała i wciąż wywiera ogromny wpływ na kształtowanie estetyki danej epoki. Z Krosnem od samego początku związani byli bowiem najlepsi twórcy szkła – artyści i projektanci.
Ich znaczenie dla rozwoju sztuki szczególnie widoczne było w czasach komunistycznych, gdy zafascynowani wzornictwem zachodu, zwłaszcza skandynawskim i przedwojennym modernizmem(Bauhaus), przemycali za żelazną kurtynę wzory w pełni nowoczesne dla zachodniej sztuki użytkowej. Stworzone przez tutejszych artystów oraz wyprodukowane przez krośnieńskie zakłady stawały się polskie, kształtując tym samym estetykę tamtych lat. Co ważne, estetykę dostępną dla szerokiego odbiorcy – każdy mógł mieć w domu przedmioty użytkowe stanowiące perfekcyjną, przemyślaną, dostosowaną do potrzeb, a przy tym pełną wartości estetycznej formę rzeźbiarską. Dzieła sztuki, powstające w ilości kilku tysięcy dziennie.
Czasy współczesne zepchnęły wartości kulturowe na dalszy plan. Liczy się biznes, pieniądze, płynność finansowa, ilość sprzedanych sztuk, komercja trafiająca w gusta jak najszerszej grupy odbiorców. Krośnieńska huta broni się, wciąż utrzymując biuro projektowe, gdzie pracują wytrawni projektanci szkła. W ogromnej Wzorcowni huty, w licznych kolekcjach muzealnych, galeriach, na internetowych aukcjach i w domach aukcyjnych znajdziemy setki szkieł projektowanych i wytwarzanych w krośnieńskiej hucie.
- Mimo takiego bogactwa wiedza o projektantach, wzorach jest niepełna i rozproszona. Dziedzictwo ulega powoli zapomnieniu, przekłamaniu, przeinaczeniu. A przecież szkło, zaprojektowane i wyprodukowane w krośnieńskiej hucie szkła to nasze cenne, narodowe dziedzictwo. Dziedzictwo, które należy propagować - podkreśla kurator wystawy Hanna Wajda-Lawera.
