Portalu
"Data pierwszej lokacji miasta nie jest znana..." - tak dotychczas rozpoczynały się publikacje na temat historii Krosna. Przyjęte było, że około połowy XIV w. Kazimierz Wielki przekształcił Krosno z osady w lokowane na prawie magdeburskim miasto, sprowadzając tu liczną grupę osadników niemieckich. Znalazło się wśród 32 ufortyfikowanych przez niego miast. Król nadał mu tytuł Królewskiego Wolnego Miasta Krosna oraz własny herb księstwa brzesko-kujawskiego przedstawiający pół orła i pół lwa.
Krośnieńscy radni postanowili sprawę wyjaśnić i ostatecznie przyjąć datę, do której będzie się można odwoływać w oficjalnych uroczystościach. - Niedługo Krosno będzie miało 700 lat. Chcieliśmy uregulować pewne sprawy związane z jego historią - mówi Stanisław Słyś, przewodniczący Rady Miasta Krosna. - A było w niej sporo burzliwych chwil i okazało się, że nie zachował się żaden akt lokacji miasta, do którego można by się odnieść.
Źródła historyczne pozwalają na spekulacje między kilkoma datami, w tym rokiem 1342 i 1348. Aby pomóc w przyjęciu właściwej daty, na prośbę komisji statutowej Rady Miasta, nad historią Krosna od dwóch lat pracowali eksperci. Na podstawie analizy dokumentów historycy uznali, że lokacja miasta przypada na 1342 rok, i tę właśnie datę Rada Miasta oficjalnie umieściła w statucie Krosna. Za najbardziej wiarygodny w tej kwestii przyjęto dokument Jana Długosza, wybitnego polskiego historyka (1415-1480), na który zresztą w swoich publikacjach powołują się też inni naukowcy.
Oto kilka ich fragmentów (pisownia oryginalna):
Władysław Bełza w przewodniku "Iwonicz i jego okolice" (1885r.) napisał o Krośnie: "Zbudował je w roku 1342 "wielki budowniczy Polski", Król Kazimierz; sprowadził doń osadników niemieckich; obdarzył ich prawem magdeburskim; gród obwarował i wzniósł kościół parafialny, który wkrótce zasłynął z takich bogactw i przepychu aparatów kościelnych, że szedł o lepsze z katedrą krakowską. Najstarszą wszakże tutejszą świątynią, ma być według podania kościółek św. Wojciecha, inaczej węgierskim zwany, stojący na pagórku obok drogi wiodącej do Korczyny".
W książce "Paweł z Krosna" autorstwa Józefa Krukierka (1934 r.) czytamy: "Wiadomo, że wiele miast w Polsce miało ludność niemiecką. Do takich miast należało i Krosno. Ludność niemiecka przeważała w niem do końca XV w. Na uzasadnienie tego faktu czytamy między innemi świadectwami w Liber beneficiorum Długosza (księga dobrodziejstwa, darczyńców, darowizn), że Krosno, założone przez Kazimierza Wielkiego w r. 1342 już w niedługi czas po swem założeniu, bo w r. 1367 rządzi się prawem niemieckim".
August Mazurkiewicz w "Wiadomościach historycznych" w 1957 roku pisze: "Krosno wspomniane po raz pierwszy pod rokiem 1282 w dokumencie wydanym przez Leszka Czarnego dla Biskupstwa Lubuskiego, którego według dokumentu stanowiło uposażenie, musiało być osiedlem znaczniejszym, gdyż brak przy jego określeniu słowa "villa" - wieś... Od Kazimierza Wielkiego datuje się udzielenie miasta samorządu na podstawie prawa magdeburskiego i otoczenie miasta murami. W którym to roku nastąpiło, nie wiadomo. Jan Długosz podaje, że lokacja miasta na prawie magdeburskim nastąpiła 1342 roku."
W nowym statucie miasta oprócz dokładnej daty założenia Krosna ujęte zostały też insygnia i symbole miasta. Idea ich przywrócenia do użytku również wiąże się z historią miasta. Te same burzliwe dzieje sprawiły, że i one - kiedyś funkcjonujące - nie przetrwały. - Zachowały się natomiast dokumenty, na podstawie których część z nich można było odtworzyć, np. pieczęć miasta czy łańcuch - mówi Stanisław Słyś.
- Herb miasta zawsze istniał, a hejnał od pewnego czasu jest odtwarzany. Flagę, każde z miast o tak bogatej historii mieć powinno - dodaje.
Najważniejszy symbol władzy miejskiej i jej autonomii, wręczano je odwiedzającym miasto monarchom, przekazując pełnię władzy.
Będzie to odlew z brązu lub mosiężny z tarczą herbową na pręcie, do której przytwierdzony zostanie herb Krosna wykonany ze szkła. Jeden klucz "oficjalny - paradny", w drewnianej wyściełanej szkatułce.
Symbol zwierzchności w miastach Europy Zachodniej, przeniesiony do miast na ziemiach polskich w XIX w., w okresie międzywojennym popularny zwłaszcza w Wielkopolsce.
Łańcuchem będzie dysponował prezydent miasta oraz przewodniczący Rady Miasta. Wykonany zostanie z mosiądzu lub brązu, posrebrzany, z elementami szklanymi. W części centralnej obowiązujący herb miasta, po bokach herby historyczne z XVI i XIX w.
Prawny znak potwierdzający ważność dokumentów miejskich, funkcjonował od XIII w. Kształt tłoku z reguły okrągły lub owalny, posiadał legendę - napis i różne wyobrażenia - najczęściej patrona miasta lub herb.
W Krośnie będą dwie pieczęcie, sucha do odciskania w papierze i tłok do tuszu. Będą okrągłe, z napisem "Rada Miasta Krosna" i "Prezydent Miasta Krosna", po środku herb miasta bez tarczy herbowej, średnica 55 mm.
Funkcjonowała od XIX w. m.in. w Krakowie, z reguły owalna z herbem miasta i napisem "Rada Miasta ..."
Dla Krosna będzie wytłaczana w brązie z napisem "Radny Miasta Krosna", herbem miasta wykonanym z kolorowej emalii oraz wygrawerowanymi latami kadencji. Odznaka będzie przypinana.
To nowa tradycja w miastach Polski, flagi używane są do dekoracji miast podczas uroczystości lokalnych, z reguły tło stanowią barwy heraldyczne miast, na którym umieszczany jest herb miasta. Flaga Krosna będzie prostokątna, składająca się z czterech pasów w kolorach: żółtym, białym, czerwonym (barwy heraldyczne) i niebieskim (kolor maryjny związany z patronką Krosna - Matką Bożą Murkową). W części centralnej będzie herb miasta.
Ustanowione insygnia władzy fizycznie jeszcze nie istnieją. Oficjalnie będą już korzystać z nich prezydent miasta oraz Rada Miasta, wybrani w tegorocznych wyborach samorządowych. Wcześniej, bo w czerwcu, kiedy to na krośnieńskim Rynku nastąpi koronacja Matki Bożej Murkowej, zobaczymy krośnieńskie flagi.
Wykorzystano opracowania komisji statutowej RMK oraz Muzeum Rzemiosła.
