Portalu
Takie przedmioty od dawna funkcjonują w wielu miastach na świecie, a także w Polsce. Używane są w ważnych dla miast momentów czy podczas przyjmowania niecodziennych gości. - Na zachodzie ta tradycja trwa - jak było w XVI, XVII wieku, tak jest w dalszym ciągu. Nas tradycji pozbawiano - najpierw zaborcy, potem okres wielkiego socjalizmu. A to są elementy, które muszą wrócić do polskich miast. Chociażby po to, żebyśmy czuli, że jesteśmy związani z danym miejscem - mówi Ewa Mańkowska, dyrektor Muzeum Rzemiosła w Krośnie.
Obecnie Krosno oprócz herbu, praktycznie nie ma tego typu symbolów, a bogata przeszłość daje możliwości do ich odtworzenia i pełne prawo do używania. Dlatego powstał pomysł, aby opracować i wykonać odpowiednie dla naszego miasta symbole władzy.
Są nimi insygnia. Ich wręczanie zawsze odbywało się aktem, towarzyszącym prawnemu nadaniu jakiejś godności, władzy czy urzędu. W przypadku władz miejskich jest to - pieczęć, łańcuch oraz klucze do bram miasta. Atrybuty władzy to co innego - określa się nimi przedmioty noszone w ręce np. laska lub berełko czy pierścień. Oprócz herbu samorządy mają także prawo do posiadania znaków rozpoznawczych wykonanych z tkaniny, tzw. weksyliów. Głównie to chorągwie, flagi i sztandary.
Symbole władzy miejskiej kształtowały się w ciągu wieków. Niewiele z nich dotrwało do czasów współczesnych. Zwykle pokazywane są na ekspozycjach muzealnych, a tylko niektóre ciągle służą do celów reprezentacyjnych. - Krosno niestety nie ma szczęścia i do naszych czasów zachowało się niewiele z tych atrybutów. A było to miasto odgrywające znaczną rolę na ziemiach Królestwa Polskiego, skoro uwiecznione było widokiem w monumentalnym dziele Brauna i Hoghenberga - "Civitates Orbis terrarum", wydawanego na przełomie XVI i XVII w - podkreśla Ewa Mańkowska. [Wydawnictwo to zawiera opisy i wizerunki najznaczniejszych ówczesnych miast europejskich - przyp. red.]
Kilka miesięcy temu powstał zespół, którego zadaniem było opracowanie zestawu insygniów władz miasta Krosna, wzorowanych na używanych od początku historii naszego miasta: pieczęci ozdobnych, łańcuchów, flagi, chorągwi i symbolicznego klucza do bram miasta. - Nigdy w czymś takim nie występowałem, ale będąc na obczyźnie, na ważnych uroczystościach, spotkałem takie insygnia zaprezentowane szerokiej publiczności. To dodaje powagi uroczystości. Osobom, które je noszą, pewnie też - żartuje prezydent Piotr Przytocki. Zapewnia, że jeżeli taka będzie wola Rady Miasta, w określonych momentach będzie owe symbole stosował. - To nie jest atrybut do działania na co dzień. Na co dzień jest potrzebna otwarta głowa - dodaje.
Skoro insygnia władzy dopiero teraz zostaną wykonane, to jaki klucz dotychczas otrzymywali studenci na juwenaliach? - Taki element znajduje się w naszych zasobach, ale nie jest to symbol, który oddaje tą prawie 700-letnią historię miasta - mówi przewodniczący Rady Miasta, Stanisław Słyś. Teraz zostanie wykonany taki, który będzie godnie reprezentował ten najważniejszy symbol władzy miejskiej.
Wykonanie niektórych elementów, takich jak sztandar czy chorągwie będzie musiało troszkę zaczekać, ponieważ ma być na nich umieszczony wizerunek patronki miasta - Matki Bożej Murkowej. - Procedura jest bardzo złożona i będziemy musieli wystąpić do Kurii Rzymskiej o wyrażenie zgody. Dopiero wtedy będziemy mogli podjąć prace nad tymi symbolami - wyjaśnia Stanisław Słyś.
Rada Miasta na ostatniej sesji (30.05) pozytywnie zaopiniowała propozycję stosowania przez władze miasta insygniów. Czas, miejsce i zasady ceremoniału poszczególnych symboli określi Komisja Statutowa Rady Miasta. Być może symbole władzy zostaną zaprezentowane na przyszłorocznych miejskich uroczystościach.
Oto krótka charakterystyka poszczególnych symboli, wraz z propozycjami dla Krosna:
Pieczęcie miejskie używane były już w XIII w. To prawny znak potwierdzający ważność dokumentów miejskich, funkcjonowała od XIII w. Kształt tłoku z reguły okrągły lub owalny, posiadał legendę - napis i różne wyobrażenia - najczęściej patrona miasta lub herb. Posługiwały się nimi miejskie kancelarie, potwierdzające dokumenty. Z pieczęci bardzo często wykształcał się herb miasta. Współczesne pieczęcie miejskie wykonywane są dla urzędu Prezydenta Miasta i Rady Miasta. Sygnuje się nimi wizytówki, papiery listowe, listy gratulacyjne. Niekiedy odcisk używany jest jako oficjalna pamiątka miejska.
Propozycja pieczęci Krosna - dla Rady Miasta i prezydenta. Sucha do odciskania w papierze i tłok do tuszu. Okrągła, śred. 6 cm, napis w otoku RADA MIASTA KROSNA, po środku herb miasta bez tarczy herbowej. Trzonek ze szkła, z wizerunkiem wieży kościoła farnego.
To symbol zwierzchności w miastach Europy Zachodniej - przeniesiony do miast na ziemiach polskich w XIX w. W 1808 r. pruska ordynacja nakazywała burmistrzom noszenie oznak władzy - złotych lub srebrnych łańcuchów, w 1848 r. obowiązek ten zniesiono. W pod koniec XIX w. na fali zainteresowań historycznych próbowano powrócić do tej tradycji, ale dopiero w II Rzeczpospolitej narodziła się ona na nowo. W wielu miastach łańcuch stał się insygnium - wręczany uroczyście aktem. W Krośnie używany był przez Starszego Cechu Rzemieślników Chrześcijan od lat 30 XX w., zrabowany, odtworzony w latach 80.
Wykonane zostaną dwa łańcuchy: jeden dla Prezydenta Miasta Krosna, drugi dla Przewodniczącego Rady Miasta Krosna. Wykonany z mosiądzu lub brązu, posrebrzany lub pozłacany, z herbami miasta: centralnie herb obowiązujący, po bokach herby historyczne z XVI i XIX w. wykonane ze szkła dwuwarstwowego, grawerowane.
Najważniejszy symbol władzy miejskiej i jej autonomii, wręczano je odwiedzającym miasto monarchom, przekazując pełnię władzy. Przekazywany był burmistrzom, wójtom w dniu rozpoczęcia rządów, symbolizował pełnię władzy nad sprawami mieszkańców, ich bezpieczeństwem i dobrobytem. Oddawanie kluczy Królowi było symbolem poddania się i uznania jego władzy zwierzchniej. Krośnieński klucz się nie zachował, ale musiał istnieć, ponieważ Krosno było obwarowane, miało bramy. Na pewno burmistrz sprawując władzę takie klucze dostawał, bo wiemy to z przekazów źródłowych.
Propozycja klucza dla Krosna: odlew z brązu lub mosiężny z tarczą herbową na pręcie, do której przytwierdzony herb Krosna wykonany ze szkła ( piaskowany na szkle bezbarwnym lub w kolorze - szkło dwuwarstwowe). Jeden klucz "oficjalny - paradny" posrebrzany, w drewnianej wyściełanej szkatułce.
Odznaki takie funkcjonowały od XIX w. w zaborze pruskim i austriackim. Określały godność urzędników ich dystynkcje i przynależność do funkcji miejskich, stąd odznaki takie nadawano straży obywatelskiej, policji, woźnym miejskim, rajcom. Popularne w okresie II Rzeczpospolitej.
Dla Krosna odznaka z herbem i datą kadencji.
Płat materiału o określonych barwach i godłach, przytwierdzony do drzewca, będąc znakiem państwa, ziemi, miasta, organizacji wojskowej, społecznej, politycznej, kościelnej.
Brak propozycji dla Krosna.
Stanowi odmianę chorągwi. Przejął treści ideowe i znaczenie chorągwi stając się symbolem nie tylko wojskowym, ziemskim, czy miejskim ale także szkolnym, instytucjonalnym, stowarzyszeniowym. Jest symbolem trwałości, strażnikiem tradycji. Występuje tylko w jednym egzemplarzu.
Brak propozycji dla Krosna.
To płachta barwionego materiału, zwykle bez godła, przymocowana na stałe lub czasowo do drzewca, wciągana po lince na maszt lub zawieszona swobodnie na lince. Flaga występuje w nieograniczonej liczbie egzemplarzy. Flaga miejska posiada z reguły barwy herbowe miasta, ułożone w dwa, czasem trzy poziome pasy. Zdarza się, że jest to jednolite tło z herbem miasta.
Flaga Krosna składałaby się z barw heraldycznych, właściwych naszemu miasta:
