Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krośnieńskiej powstało na fali przemian po Październiku 1956 roku i jest jedną z najdłużej działających organizacji pozarządowych w regionie. Inicjatorem powołania Stowarzyszenia był dr Antoni Lorens, który w jesieni 1957 roku zaszczepił tę ideę grupie krośnieńskich społeczników i regionalistów. W lipcu 1958 zatwierdzono pierwszy statut organizacji, która żywo włączyła się w przygotowanie obchodów 1000-lecia Państwa Polskiego (1966). W tym czasie Stowarzyszenie nie tylko okrzepło organizacyjnie, ale też przeprowadziło w Krośnie szereg ważkich działań kulturalno-oświatowych, czego zwieńczeniem stały się dwa tomy naukowej monografii „Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu” (1972 i 1973).
W początku lat 70. XX wieku wśród krośnian mieszkających w Krakowie zrodził się zamysł powołania do życia Koła terenowego SMZK (1973), rok później założonego również i w Warszawie. Następne dwa Oddziały SMZK utworzone zostały we Wrocławiu (1992) oraz Lublinie (2000), skupiając inteligencję wywodzącą swój ród z Krosna i jego okolic.
Od początku Stowarzyszenie nadało swej działalności wybitnie regionalistyczny charakter, włączając się czynnie w aktywne krajoznawstwo, troszcząc o zabytki Krosna i regionu, a także upowszechnianie wiedzy o historii lokalnej. Podziwu godna działalność wydawnicza zaowocowała w następnych dziesięcioleciach wydaniem kolejnych sześciu tomów Studiów krośnieńskich. Ta naukowa seria wydawnicza stanowi najpoważniejszy dorobek korporacji. Prócz tego, członkowie SMZK niezwykle czynni są od lat na polu działalności oświatowej i popularyzatorskiej, a wielu z nich podejmuje z powodzeniem pogłębione studia naukowe nad wieloma aspektami naszej małej ojczyzny.
