Popiersie wieszcza na niemieckich zdjęciach

Redakcja Portalu

Popiersie na rogu kamienicy w Rynku uwiecznione na zdjęciu niemieckiego oficera

Tuż po publikacji artykułu pt. "Nieznane fotografie niemieckiego oficera" na forum Krosno24.pl zainicjowana została dyskusja. Pojawił się głos związany z pewnym szczegółem widocznym na jednym ze zdjęć wykonanych przez stacjonującego na krośnieńskim lotnisku oficera Luftwaffe. Chodzi o niewielką niszę na wysokości piętra w budynku znajdującym się na rogu Rynku i ul. Piłsudskiego. Istnieje ona do dziś, lecz czegoś tam brakuje. No właśnie. Czego?

Popiersie

Postanowiliśmy się temu przyjrzeć. Istotnie, nisza ta jest widoczna na kilku zdjęciach pochodzących z albumu "Krosno w czasie okupacji hitlerowskiej", który ukazał się nakładem wydawnictwa "Apla". Na pytanie co mogło się znajdować w tej półce, próbował udzielić odpowiedzi jeden z forumowiczów: "W tej niszy, w czasie wojny stało jakieś popiersie, jest ono widoczne w albumie na il. 3, 115, 167 i 170. Niestety jest słabo widoczne, więc nie jestem w stanie rozpoznać, kogo przedstawia. Być może, że jest to popiersie Tadeusza Kościuszki (podobne jak na zamku Kamieniec), jeżeli tak, to prawdopodobnie zostało tam umieszczone w 1894 roku." - pisze Darmodziej.

Tak obecnie wygląda wnęka po popiersiu Mickiewicza

O zweryfikowanie tej tezy poprosiliśmy historyka i regionalistę Andrzeja Kośka. Ma inne zdanie na ten temat. - Na pewno był to Adam Mickiewicz, ale trudno powiedzieć kiedy został tam umieszczony - mówi. Przywołuje dwie daty z końca XIX w, związane z osobą polskiego wieszcza. Chodzi o uroczystości rocznicowe - pierwszą w 1890 roku, kiedy to z Paryża sprowadzono prochy Mickiewicza na Wawel. - Wtedy została też zamontowana tablica w farze ku jego czci - dodaje Andrzej Kosiek. Druga data związana jest z obchodami 100-lecia urodzin Mickiewicza. Wtedy figurka mogła się tam pojawić - najprawdopodobniej więc jeszcze przed I wojną światową (przed 1914 r.).

Puste wnęki na kamienicy przy Placu Konstytucji 3-go Maja (tu mieści się apteka "Pod barankiem")

Brakuje odpowiednich dokumentów potwierdzających ten fakt, co i tę tezę stawia tylko w sferze przypuszczeń. - Nie jestem pewien, bo nie mam żadnej dokumentacji na piśmie, która potwierdzałaby datę pojawienia się tej figurki - mówi Andrzej Kosiek. - Historyk musi postawić tezę, którą musi udowodnić. Czasem splot pewnych wydarzeń coś sugeruje, ale konieczne jest jeszcze znalezienie dowodów, które potwierdzą, że to jest prawda - dodaje.

Niedawno odremontowana wnęka stoi obecnie pusta. - Popiersie Mickiewicza wykonane było z gipsowej sztukaterii. Zniknęło po wojnie, rozsypało się podczas remontu kamienicy - mówi Andrzej Kołder, kolekcjoner dzieł sztuki. Dodaje, że w tamtych czasach chętnie wystawiano podobizny ważnych dla narodu postaci, m.in. Tadeusza Kościuszki, Kazimierza Puławskiego czy właśnie Adama Mickiewicza.

Pusta wnęka na kamienicy Cechu Rzemiosł Różnych przy ul. Piłsudskiego

Podobne półki, chociaż znacznie większe, znajdują się również na kilku innych budynkach w mieście, m. in. na siedzibie Cechu Rzemiosł Różnych przy ul. Piłsudskiego oraz na kamienicy przy ul. Czajkowskiego 1. Wszystkie są puste.

Stąd nasza prośba do czytelników. Liczymy na to, że wśród krośnian znajdą się osoby, które potrafią odpowiedzieć na nurtujące nas i historyków pytania. Być może dysponują odpowiednimi dokumentami i zechcą się podzielić swą wiedzą z czytelnikami. Czekamy na sygnały - również dotyczące innych tematów historycznych.