książka

"Zadomowieni w dziedzictwie", czyli zabytkowe budynki z naszego sąsiedztwa

Charakterystyka krośnieńskiej architektury, historie domów i ich mieszkańców oraz wyjątkowe fotografie tworzone miesiącami. To wszystko znajdziemy w albumie "Zadomowieni w dziedzictwie".
Joanna Kwiatkowska
Jakub Jan Kaska podczas wykonywania jednej z fotografii do albumu
Lamelka Studio

Budynek nakryty dwuspadowym dachem, którego dolna część elewacji wykonana jest z piaskowca, a ceglane ściany kontrastują z białymi zdobieniami. Tak określany jest "styl krośnieński", pochodzący z początków XX wieku. Jednak wygląd domów z minionej epoki bywał bardzo różny i mieszały się w nim elementy wielu stylów. 

O architekturze i historii krośnieńskich domów można dowiedzieć się więcej z albumu "Zadomowieni w dziedzictwie", w którym znajdziemy fotografie 16 domów wykonane przez Jakuba Jana Kaskę - fotografa, uzupełnione opisami Grzegorza Stefańskiego - historyka sztuki z Działu Merytorycznego BWA Krosno. Premiera albumu odbyła się 22 listopada w Antykwariacie i Księgarni Zbigniewa Oprządka

Jakub podczas premiery albumu w Antykwariacie i Księgarni Zbigniewa Oprządka
Lamelka studio

- Wybór budynków był ogromny, padło na miejsca bogate w historie i wartości architektoniczne - mówiła podczas prezentacji albumu Katarzyna Solińska, koordynator projektu, edukatorka historii sztuki w BWA Krosno i dodała: - Nie jest to tylko spotkanie kończące pewien projekt. Jest to też początek innych działań, uwieczniających historię miasta. 

Niezwykłe fotografie

Jakub Jan Kaska pasję do fotografii odziedziczył po pradziadku - Rudolfie Kasce, który początkiem XX wieku, przez ponad 50 lat prowadził w Krośnie atelier portretowe oraz wydawał pocztówki z Krosna, Iwonicza i Rymanowa.

W obecnych czasach, gdy fotografia staje się coraz prostsza, Jakuba zafascynowały XIX - wieczne, pierwotne techniki fotograficzne, wymagające czasu i umiejętności. Jakub specjalizuje się w technice mokrego kolodionu, którą opatentowano w 1851 roku w Anglii. 

Willa przy ul. Lewakowskiego 16. Fotografię wykonano techniką mokrego kolodionu
jakub JAN kaska

Oblana kolodium (substancją chemiczną) szklana płyta, która ma wymiary 16,5x12 cm, musiała zostać naświetlona, a następnie natychmiast wywołana. Trzeba to zrobić dopóki jest wilgotna, w innym wypadku obraz zniknie.

Jakub miał na to od kilku do kilkunastu minut w zależności od pogody, temperatury i wilgotności, dlatego konieczne było udanie się na miejsce wykonania fotografii nie tylko ze sporych rozmiarów aparatem, lecz także z przenośną ciemnią fotograficzną w postaci namiotu lub skrzyni.

70 fotografii wykonano w 16 lokalizacjach. Prace trwały od czerwca do września, o szczegółach projektu Jakub opowiada w filmie, umieszczonym poniżej. Można w nim zobaczyć także, jak wyglądają szklane negatywy, których skany umieszczono w albumie.

Wyjątkowość fotografii świadczy o tym, że zadaniem albumu nie jest wyłącznie przybliżenie zabytkowej architektury, lecz także samej techniki fotografii, którą autor chroni przed zapomnieniem.

Fotografie są różnorodne. Na kadrach w albumie znajdziemy widoki znane mieszkańcom od strony ulicy, ale również te nieznane - od strony prywatnej, a także detale budynków. 

Po lewej - wyjście do ogrodu z domu przy ul. Krętej. Po prawej - zdobienia domu Andrzeja Lenika przy ul. Lwowskiej 
jakub jan kaska

Komentarze do fotografii napisał Grzegorz Stefański. Przybliżają one historię domów, ich projektantów oraz dawnych mieszkańców, ale przede wszystkim są źródłem wiedzy o ich wyjątkowej architekturze. 

Publikacja jest zwieńczeniem projektu Zadomowieni w dziedzictwie, w ramach którego zorganizowano serię spotkań i warsztatów. 

Album Wydawnictwa Ruthenus jest darmowy. Można go jeszcze otrzymać w Antykwariacie i Księgarni Zbigniewa Oprządka. 

ZOBACZ TEŻ W ARCHIWUM PORTALU: