Park kulturowy to jedna z czterech form ochrony zabytków w Polsce określonych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (art. 7). Taki „park” ma za zadanie chronić określony obszar krajobrazu, jak np. zabytkowe centrum miasta. Miasto może utworzyć park kulturowy określając jego nazwę, granice, sposób ochrony oraz obowiązujące na jego terenie zakazy i ograniczenia.
We wrześniu ub.r. Urząd Miasta ogłosił rozpoczęcie konsultacji związanych z utworzeniem parku pod nazwą „Wzgórze Staromiejskie w Krośnie”. Uregulowania były omawiane z mieszkańcami oraz przedsiębiorcami z tej części miasta. Co ostatecznie zawiera uchwała?
Przede wszystkim określony jest w niej obszar „parku kulturowego”. W jego granicach znajdują się:
Uchwała wymienia „zakazy i ograniczenia” w takich sferach jak:
Wiele uregulowań nie wnosi nic nowego. Znajdują się one już w przepisach budowlanych, dotyczących ochrony zabytków i innych. Są jednak też nowe zasady.
Osoby wrażliwe na estetykę będą na pewno zadowolone ze szczegółowych nakazów i ograniczeń związanych z reklamami. Loga firm, tablice i inne nośniki będą musiały być dostosowane do elewacji, dobrze komponować się z otoczeniem, nie będą mogły mieć zbyt jaskrawej kolorystyki itd. Na elewacjach budynków nie będzie już można w ogóle wieszać banerów i billboardów (nawet wyborczych), a z okien wystawowych i przeszklonych drzwi znikną wszelkie wyklejane reklamy.
W ścisłym centrum nie będzie już można montować rolet po zewnętrznej stronie otworów okiennych i drzwiowych. Takie miejsca jak lodziarnia Olejarski czy Espresso Cafe (oba lokale znajdują się na ul. Sienkiewicza) będą musiały zastosować nowe rozwiązania, aby latem móc sprzedawać lody „z okienka”.
Najdalej idącą zmianą jest zakaz urządzania parkingów w obrębie Rynku. Oznacza to, że w ciągu najbliższych miesięcy znikną miejsca parkingowe pod rektoratem Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, jak i po drugiej stronie Rynku – wzdłuż piwnic przedprożnych. Takie uregulowanie z jednej strony spowoduje, że auta nie będą już zasłaniać kamienic, ale z drugiej strony zmniejszy to liczbę miejsc parkingowych w Śródmieściu.
Wszyscy, którzy funkcjonują w Rynku, mają pół roku na dostosowanie się do nowych przepisów. Treść uchwały ze wszystkimi „zakazami i ograniczeniami” można ściągnąć tutaj.
- Chodzi o możliwość kształtowania estetyki przestrzennej w centrum miasta, czyli o poprawienie wizerunku obszaru, który jest naszym najcenniejszym dziedzictwem kulturowym. Chcemy walczyć z chaosem – podkreśla Marta Rymar, miejski konserwator zabytków. Mieszkańcy i przedsiębiorcy z centrum miasta są jednak pełni obaw: - Za mało jest ożywiania Rynku, za dużo jego konserwowania.
Marta Rymar odpowiada na to, że utworzenie parku kulturowego niesie ze są dwie istotne korzyści. Po pierwsze, miasto będzie się mogło starać o różne fundusze, bo całe centrum miasta ma teraz pewien status prawny. Po drugie uważa, że Rynek stanie się atrakcyjniejszy dla turystów i to go ożywi. - Nie popadajmy w paranoję, że chodzi tylko o zakazy i budowanie skansenu. Chodzi o to, aby Rynek był nowoczesny, ale z uporządkowaną przestrzenią – broni dokumentu.
Radni dostrzegali zagrożenia związane z funkcjonowaniem Rynku i konieczność jego ożywiania, ale dyskusja zakończyła się jedynie na dobrych intencjach.
Uchwała została przegłosowana jednogłośnie – 18 obecnych radnych było„za”.