Święto Morza w Krośnie. Zorganizowano je przed wojną

Anna Kania

Tłum świętujący Dni Morza na krośnieńskim Rynku. Zdjęcie zamieszczono w dodatku do "Ilustrowanego Kuriera Codziennego"

ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego

Święto Morza, znane też jako Dni Morza, to uroczystość o charakterze państwowym, którą po raz pierwszy zorganizowano w 1932 roku dzięki inicjatywie Andrzeja Wachowiaka, polskiego dziennikarza i marynisty oraz Ligi Morskiej i Kolonialnej – organizacji z ambicjami kolonialnymi, która w 1934 roku zakupiła dla Polski kawałek brazylijskiego stanu Parana i założyła tam polskie osiedle.

Święto promowało tematykę morską i przemysł stoczniowy. Miało też uświadamiać obywateli o konieczności posiadania silnej floty wojennej oraz zamorskich kolonii.

Główne obchody Święta Morza odbywały się 29 czerwca w Gdyni, ale był rok, w którym dostęp naszego kraju do Bałtyku świętowano w wielu miastach i miejscowościach w całej Polsce, w tym również w Krośnie.

Fotografia, która upamiętnia uroczystości w naszym mieście, została zamieszona w dodatku do nr. 196 „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” z dnia 17 lipca 1933 roku.

Czytamy w nim: W tym roku „Święta Morza” przybrały charakter powszechny i ogólny. Wszystkie miasta i miasteczka na terenie Rzeczpospolitej złączyły się w tym dniu z Gdynią, gdzie skoncentrowała się uroczystość morska.

O tym jak ważne to było święto dla kraju, opisuje Jan Ignacy Targ w wydanej rok później po obchodach książce „Święto Morza 1933 rok”.

Uroczystość ta mająca już zagranicą swoją ustaloną tradycję, przyjęła się u nas jako doroczna manifestacja, obrazująca stosunek całego narodu do polskiego morza. (…) święto stało się obchodem powszechnym, łączącym w sobie piękny obrzęd wianków z pradawnym pogańskim świętem sobótek, które Liga Morska i Kolonialna przetworzyła w manifestację uczuć i siły, wyobrażanej ongiś w święcie ognia.

W książce można przeczytać, że przygotowania trwały zaledwie dwa miesiące, ale Święto Morza w 1933 roku odniosło ogromny sukces. Zjednoczyło cały kraj, a na wiecach, akademiach i obchodach zebrało się ponad 6 mln obywateli.

Czy Święto Morza zostało zorganizowane więcej razy w Krośnie? Tego nie wiadomo. – Prawdopodobnie uroczystości odbyły się tylko w 1933 roku. Do tej pory nie natrafiliśmy na inne materiały dotyczącego tego tematu – mówią Andrzej i Alicja Ryglowie, założyciele Genealogii Krośnian.

W trakcie II wojny światowej Dni Morza nie były organizowane. Ponownie wznowiono je w 1945 roku w Gdańsku.