Krosno podzielone jest na sześć dzielnic i tyleż samo osiedli. Są to tzw. jednostki pomocnicze miasta. Władzę uchwałodawczą w dzielnicy sprawuje rada dzielnicy, a wykonawczą - zarząd dzielnicy. Na osiedlach wybierany jest tylko zarząd. Na czele zarządów stoją przewodniczący.
Jednostki te działają na podstawie statutów uchwalonych przez Radę Miasta. W sumie dają możliwość działania 144 osobom - po 15 w radach i zarządach dzielnic i po 9 w zarządach osiedli. To bardzo duża grupa ludzi, którzy decyduje się poświęcić swoje zdolności, doświadczenie, wolny czas i chęci działania na rzecz swojej dzielnicy czy osiedla.
- Moim marzeniem jest, żeby dali się wybrać ludzie, którzy nie tylko będą figurowali w statystykach, ale prawdziwie działać. Chodzi mi o ludzi, którzy pójdą do urzędnika, do radnego, na zebranie, spotkają się z ludźmi, zajrzą w miejsca w swojej dzielnicy, gdzie potrzebna jest interwencja - mówi Jan Lusznia, przewodniczący zarządu dzielnicy Śródmieście.
Dzielnice i osiedla to jednostki samorządu, które funkcjonują najbliżej mieszkańców. Do ich głównych zadań należy m.in.: gospodarowanie powierzonym im mieniem (między innymi Domami Ludowymi), zgłaszanie postulatów w sprawie remontów, inwestycji, czy utrzymania ładu i porządku.
Przewodniczący zarządów dzielnic i osiedli uczestniczą w obradach Rady Miasta, mogą zabierać głos i zadawać pytania. Biorą także udział w procesie tworzenia projektu budżetu miasta na kolejne lata. Ponadto organizują imprezy kulturalne takie jak: Dni Seniora, festyny rodzinne, dożynki i inne.
Często jednak rola przewodniczącego wykracza poza te obowiązki. - Co tydzień siedzę z mieszkańcami od godziny 18.00 do skutku. Jak trzeba napisać pozew w sprawie utraty pracy, to piszę. Jak trzeba wyjaśnić podstawowe zasady dotyczące spółdzielni, to wyjaśniam - mówi Stanisław Czaja, przewodniczący zarządu osiedla im. Grota-Roweckiego.
Na spotkaniach mieszkańców frekwencja zwykle jest znikoma. Wiele osób nie wie, że biorąc w nich udział może coś zmienić w swojej dzielnicy, czy na osiedlu. - Brakuje nam porządnego parkingu i miejsca na zabawę dla dzieci. Zlikwidowali piaskownice, zrobili rabatkę, a dzieci mają się bawić wśród psich kupek - narzeka jeden z mieszkańców osiedla Tysiąclecia. - Nawet nie wiem kto jest przewodniczącym osiedla i kiedy są spotkania - dodaje.
Dlaczego tak niewielu mieszkańców bierze udział w spotkaniach? - Winna jest temu sytuacja, którą można zaobserwować z mediów. Ludzie są zniechęceni do polityki i w ogóle do działalności. Brakuje także informacji o tym co należy do samorządu, a co do spółdzielni mieszkaniowej. Ludzie są zdezorientowani, nie mają podstawowej wiedzy - odpowiada Stanisław Czaja. - Po 1989 roku skończyły się czasy, że ktoś za nas coś zrobi. Nie można narzekać, że się nie da. Na dole wszystko się da, tylko potrzebni są ludzie, którzy chcą coś zrobić, a nie krytykować.
Dzięki aktywności mieszkańców udało się zrealizować wiele inwestycji. Na przykład w dzielnicy Zawodzie przebudowano ulicę Żółkiewskiego, rozdzielono kanalizację sanitarną od deszczowej, stworzono ścieżki rowerowe, wykonano bieżące remonty dróg i chodników, czy zainstalowano oświetlenie. - Wszystkie tematy, które są w budżecie dzielnicy Zawodzie to są postulaty mieszkańców. Jest także wiele takich, które przerastają możliwości budżetowe - z żalem dodaje Tadeusz Alibożek, przewodniczy rady dzielnicy Zawodzie.
Według danych Urzędu Miasta, postulaty zgłoszone przez władze dzielnic i osiedli opiewają na kwotę 90 mln zł. - Nie jest możliwe, aby w jednym roku budżetowym zrealizować wszystkie postulaty - mówi Piotr Przytocki, Prezydent Krosna. Dodaje jednak, że wszystkie one są bardzo ważne: - Przedstawiciele tych jednostek zwracają uwagę na pewne mankamenty, czy nawet patologie. To są czasem najprostsze rzeczy, które wymagają pilnej reakcji, np. dziura w drodze, czy naprawa zapadniętej płytki chodnikowej - opowiada Prezydent.
Piotr Przytocki zachęca do działalności w samorządach dzielnic i osiedli: - Te jednostki mogą oddziaływać na decyzje, które są podejmowane przez Radę Miasta, czy przez Prezydenta. Niestety, trzeba poświęcić trochę swojego prywatnego czasu i identyfikować się z miejscem swojego zamieszkania, znając potrzeby mieszkańców, kontaktując się z nimi.
Do aktywności w swoim najbliższym otoczeniu zachęca też Anna Dubiel z osiedla Ks. Markiewicza: - Poprzez przewodniczących można realizować swoje wnioski i postulaty. W ten sposób każdy może zmieniać swoje osiedle, czy dzielnicę - mówi. Inni radni podkreślają, że działalność w dzielnicach i na osiedlach to pierwszy krok, aby rozpocząć działalność samorządową. - Później łatwiej jest starać się o mandat radnego miasta - mówią.
Kiedy odbędą się wybory:
- dzielnica Śródmieście - 26 kwietnia br.
- dzielnica Białobrzegi- 23 kwietnia br.
- dzielnica Zawodzie - 25 kwietnia br.
- dzielnica Krościenko Niżne - 12 kwietnia br.
- dzielnica Polanka - 17 kwietnia br.
- dzielnica Suchodół - 19 kwietnia br.
- osiedle Turaszówka - 9 maja br.
- osiedle Południe - 16 kwietnia br.
- osiedle Tysiąclecia - 27 kwietnia br.
- osiedle Ks.Br. Markiewicza - 10 maja br.
- osiedle Grota-Roweckiego - 18 kwietnia br.
- osiedle Traugutta - 11 maja br.
Jak przebiegają wybory w dzielnicach:
- w wyznaczonym terminie odbywa się ogólne zebranie mieszkańców;
- na zebranie przyjść może każdy, ale prawo wybierania i wybieralności mają osoby, które na stałe mieszkają w dzielnicy i ukończyły 18 lat;
- kandydatów do rady dzielnicy może zgłosić każdy jej mieszkaniec, ale także grupa lub organizacja działająca w dzielnicy; liczba kandydatów jest nieograniczona i musi być przynajmniej równa liczbie mandatów;
- nazwiska kandydatów umieszczane są na kartach do głosowania w kolejności alfabetycznej;
- na karcie do głosowania skreśla się co najmniej tylu kandydatów ilu zgłoszono ponad liczbę miejsc mandatowych; skreślenie mniejszej ilości kandydatów powoduje nieważność głosu;
- 15 kandydatów, którzy otrzymają największą liczbę głosów zostaje członkami rady dzielnicy;
- w ciągu kolejnego miesiąca rada wybiera organ wykonawczy dzielnicy - zarząd (przewodniczący, wiceprzewodniczący, sekretarz oraz do 4 członków).
Jak przebiegają wybory na osiedlach:
- w wyznaczonym terminie odbywa się ogólne zebranie mieszkańców;
- na zebranie przyjść może każdy, ale prawo wybierania i wybieralności mają osoby, które na stałe mieszkają w dzielnicy i ukończyły 18 lat;
- kandydatów do zarządu dzielnicy może zgłosić każdy jej mieszkaniec, ale także grupa lub organizacja działająca w dzielnicy; liczba kandydatów jest nieograniczona i musi być przynajmniej równa liczbie mandatów;
- nazwiska kandydatów umieszczane są na kartach do głosowania w kolejności alfabetycznej;
- na karcie do głosowania skreśla się co najmniej tylu kandydatów ilu zgłoszono ponad liczbę miejsc mandatowych; skreślenie mniejszej ilości kandydatów powoduje nieważność głosu;
- w skład zarządu wchodzą: przewodniczący, wiceprzewodniczący, sekretarz oraz 6 członków; przewodniczący zarządu wybierany jest bezwzględną większością głosów (50% + 1 głos), a pozostali członkowie zarządu zwykłą większością głosów.