Franio i Antek pod ochroną
Portalu
Pomniki przyrody to pojedyncze twory przyrody ożywionej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej lub historycznej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami. Mogą to być: pojedyncze krzewy, drzewa i grupy drzew odznaczające się sędziwym wiekiem, wielkością (np. obwód dębu musi wynosić minimum 370 cm), niezwykłymi kształtami lub innymi cechami, a także zabytkowe aleje drzew. Natomiast do pomników przyrody nieożywionej należą: głazy narzutowe, skałki, jaskinie, a nawet źródła, wodospady czy jary.
Twórcą pojęcia "pomnik przyrody" jest Alexander Humboldt, niemiecki przyrodnik i podróżnik. Termin ten został wprowadzony przez na przełomie XVIII i XIX wieku, co dało początek kierunkowi konserwatorskiemu w ochronie przyrody. W Polsce jest około 33 tys. pomników przyrody, z czego najwięcej pojedynczych drzew i grup drzew. Najbardziej znanym jest dąb "Bartek" - dąb szypułkowy rosnący koło Zagnańska w województwie świętokrzyskim. Według najnowszych badań dendrochronologicznych, wiek tego drzewa oceniany jest na 645-670 lat. Od 1934 jest uznawany za "najokazalsze drzewo w Polsce".
W samym Krośnie znajduje się 5 drzew uznanych za pomniki przyrody. Możemy je znaleźć na ul. Kopernika (dzielnica Białobrzegi), ul. Lunaria (dzielnica Krościenko Niżne), na cmentarzu żołnierzy Armii Radzieckiej przy kościele oo. Kapucynów, na ul. Popiełuszki (dzielnica Polanka), a także na ul. Klonowej (osiedle Turaszówka).
Ten ostatni to dąb szypułkowy o obwodzie 463 cm, mierzący 17 metrów w koronie. Drzewo stało się pomnikiem przyrody w 2005 roku, na podstawie stosownej uchwały Rady Miasta. Na ostatniej sesji (24.08) radni przychylili się do wniosku właścicieli posesji, na której rośnie dąb i podjęli uchwałę, na mocy której drzewo otrzymało imię. "Życzeniem wnioskodawców jest nadanie imienia pomnikowi imienia "Antek", aby w ten sposób zachować pamięć urodzonego w 1887 roku pochodzącego z Turaszówki pierwszego nauczyciela szkół ludowych pospolitych w Galicji, który brał udział w pierwszej wojnie światowej i zaginął podczas działań wojennych" - czytamy w uzasadnieniu uchwały.
Antoni Stasiczak urodził się w 1887 w Turaszówce. Był nauczycielem szkół ludowych pospolitych w Galicji w latach 1908-1914. W 1914 roku został powołany do armii cesarsko-królewskiej. Brał udział w pierwszej wojnie światowej. Zginął w czasie działań wojennych. Mimo poszukiwań prowadzonych w okresie międzywojennym przez rodziców Józefa i Annę Stasiczków za pośrednictwem czerwonego krzyża, nie udało się ustalić czasu u miejsca jego śmierci. Dokumenty i biblioteka, która pozostała w rodzinnym archiwum świadczy o głębokiej wiedzy Antoniego Stasiczaka i jego trosce o podniesienie kultury rolnej gospodarstw.
"Antek" jest drugim pomnikiem przyrody posiadającym imię. Pierwszy to "Franio" rosnący na ul. Lunaria. Każdy pomnik przyrody jest oznakowany odpowiednią tabliczką, jest objęty ochroną konserwatorską. - Pomnika przyrody nie wolno uszkodzić. Należy prowadzić ciecia sanitarne, w razie potrzeby szczepić i dokonywać wszelkich zabiegów konserwacyjnych związanych z utrzymaniem drzewa w dobrej żywotności - wyjaśnia Hanna Ryś, naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Miasta.
W Krośnie nie ma pomników przyrody nieożywionej.