426 ochotników z Krosna i okolic walczyło z bolszewikami. Upamiętnia ich tablica
Krzanowski
„W tym budynku w 1920 r. mieściła się Wojskowa Komisja Werbunkowa. Stąd nasi rodacy wyruszali do walki przeciwko bolszewikom i uratowali naszą Niepodległość. Z Krosna i Powiatu było ich 426. Krośnianie, 15 sierpnia 2020 r.”. – brzmi napis na tablicy. Powstała ona z inicjatywy Ryszarda Majki, znanego przewodnika, prezesa zarządu oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Krośnie. To właśnie w tym budynku znajduje się siedziba PTTK.
- W 1985 roku zacząłem tu pracować. Rok później robiliśmy remont elewacji. Pewnego dnia szedł tędy starszy pan. Stanął na baczność, oddał honory, ukłonił się. Nie wzięliśmy tego zdarzenia na serio – wspomina Ryszard Majka.
Jak się później okazało, był on jednym z chłopców, którzy w 1920 zgłosili się do Wojskowej Komisji Werbunkowej w Krośnie, by na ochotnika walczyć na froncie z bolszewikami. „Było nas 19, ale tylko ja zostałem zakwalifikowany” – miał opowiadać. „Przeżyłem wojnę polsko-bolszewicką, przeżyłem II wojnę światową, żyję do dzisiaj. Wszyscy moi koledzy, którzy tamtego dnia byli tu ze mną, nie żyją” – relacjonował jego słowa Ryszard Majka.
Żałuje, że wówczas nie zanotował do niego kontaktu. Postanowił jednak upamiętnić to miejsce. Nadarzyła się okazja – w tym roku mija 100-lecie Bitwy Warszawskiej, która ostatecznie zdecydowała o zwycięstwie Polaków w wojnie z bolszewikami.
Piotr Babinetz, poseł PiS i historyk z wykształcenia, przypomniał podczas uroczystości, że w całej wojnie, która trwała ok. 2 lata walczyło nie tylko 426 ochotników z Krosna i okolic, ale wielokrotnie więcej mieszkańców. – Łącznie mogło być ich 1500-2000 osób. Byli to ludzie, którzy zawodowo służyli w wojsku, ale także ci, którzy byli werbowani z poboru. Wielu z nich zginęło i było rannych.
W przyszłości - po remoncie kamienicy - tablica zostanie zainstalowana od strony ul. Krakowskiej.
-
6 lipca 1920 roku powstał w Krośnie Powiatowy Komitet Obrony Państwa. Na jego czele stanął początkowo były wieloletni burmistrz Krosna dr Feliks Czajkowski. Po kilku tygodniach zastąpił go ówczesny burmistrz miasta dr Jan Kanty Jugendfein.
W ramach Komitetu powstał Wydział Organizacyjno-Zaciągowy. Był on odpowiedzialny za funkcjonowanie Wojskowej Komisji Werbunkowej, która działała w budynku przy ul. Krakowskiej. Szefem wydziału i komisji był płk Józef Karol Swoboda. Od 6 lipca do końca sierpnia 1920 roku zgłosiło się tutaj kilkuset mieszkańców Krosna i powiatu krośnieńskiego.
426 z nich zostało zakwalifikowanych do służby wojskowej i przekazanych do oddziału Strzelców Podhalańskich w Sanoku. Stamtąd wyruszyli na front, aby bronić Niepodległości Polski.
Źródło: Piotr Babinetz