ciekawostka

Nasze odkrycie: fontanna to róża wiatrów. Ale czy tryśnie w tym roku?

Wiosna w pełni, a fontanna, którą zwykle uruchamiano już w kwietniu, wciąż nie działa. Powodem jest epidemia koronawirusa. Mimo to nadal przykuwa ona uwagę odwiedzających Rynek. Jeden z czytelników zauważył, że fontanna wyznacza kierunki świata.
Joanna Kwiatkowska
Każde z naroży fontanny wyznacza odpowiednio północ, południe, wschód i zachód
Damian Krzanowski

Fontannę na Rynku po raz pierwszy uruchomiono 15 lat temu – 19 kwietnia 2005 roku. Tego dnia wybrano nowego papieża. W naszym portalu pisaliśmy wówczas: Dwie godziny przed uruchomieniem fontanny, w Watykanie wybrano nowego papieża. Niemiecki kardynał Joseph Ratzinger został następcą Jana Pawła II. Wybrał imię Benedykt XVI. O tych faktach dużo mówiono na krośnieńskim Rynku w oczekiwaniu na "akt uruchomienia fontanny", dlatego wielu osobom będzie ona kojarzyć się z wyborem nowego papieża. Niektórzy już zaczęli nazywać ją "fontanną papieską".

Określenie to nigdy formalnie nie zostało przyjęte, ale od tamtego czasu pojawia się w niektórych przewodnikach, pod taką nazwą widnieje także na mapach Google. - Nasi przewodnicy nie stosują tej nazwy - informuje Punkt Informacji Kulturalno-Turystycznej w Krośnie.

Fragment archiwalnego artykułu o uruchomieniu fontanny oraz zrzut z Google Maps
archiwum / google maps

Umieszczona jest po zachodniej stronie Rynku. Zlokalizowano ją centralnie nad austrowęgierską studnią kamienną z XIX wieku, którą odkryto podczas wykopalisk w latach 1999-2000. Teraz studnia znajduje się pod ziemią - w pomieszczeniu, w którym steruje się fontanną.

Miejsce fontanny przed rozpoczęciem jej budowy w 2002 roku
damian krzanowski

W trakcie badań archeologicznych znaleziono także drewnianą skrzynię wodną. Zlokalizowana była nieopodal obecnej fontanny. - Jak wynika z opisu technicznego projektanta Wojciecha Krukierka, powstający obiekt był adaptacją historycznej studni na fontannę – informuje Urząd Miasta.

W sezonie strumienie wody są podświetlane. Nie wiadomo, czy w tym roku fontanna zostanie uruchomiona
damian krzanowski

Fontanna zaprojektowana jest na planie kwadratu i swoim kształtem przypomina historyczną skrzynię. Również orientacja jej boków odpowiada orientacji skrzyni, jednak w opisie brak jakichkolwiek informacji o tym, aby boki fontanny miały wskazywać kierunki geograficzne. Sam projektant również zaprzecza, żeby działanie było celowe.

Prace podczas budowy fontanny
archiwum prywatne wojciecha krukierka

Pomimo tego, gdy staniemy z kompasem przy fontannie i spojrzymy na naroże skierowane w stronę ul. Piłsudskiego, okazuje się, że wyznacza ono - chociaż nie bardzo dokładnie - północ. Pozostałe trzy rogi wskazują południe, wschód i zachód. Można ją więc nazwać różą wiatrów (to określenie tarczy wyznaczającej kierunki świata).

Sierpień 2014. Jarosław Kret w trakcie programu na żywo TVP INFO oraz RMF FM
damian krzanowski

Nie wiadomo, czy w tym roku będziemy mieli okazję nacieszyć się fontanną. - Zalecenia Głównego Inspektora Sanitarnego na czas stanu epidemii jasno wskazują, że nie należy uruchamiać tego typu obiektów do odwołania, z uwagi na fakt, iż aerozol wodno-powietrzny może być dodatkowym nośnikiem dla cząsteczek wirusa, który jak wiadomo przenoszony jest drogą kropelkową – informuje Joanna Niepokój z Urzędu Miasta.

Od 15 lat fontanna służy jako miejsce ochłody w letnie upały
damian krzanowski